Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Poznań jako jedyne miasto w Polsce został objęty analizą w ramach dwóch projektów badawczych awifauny na terenach zurbanizowanych. Jest to dla naszego miasta ogromne wyróżnienie. W aglomeracjach, które rozprzestrzeniają się z dużą dynamiką na całym globie, często kosztem naturalnych ekosystemów, obserwujemy nieunikniony wpływ procesów urbanizacji na lokalną faunę i florę. Mimo że niektóre gatunki potrafią się adaptować do życia w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka, wciąż wiele pytań pozostaje w kwestii tego, jak dokładnie przebiegają procesy adaptacyjne, i jakie elementy miejskiego krajobrazu (takie jak parki, ogrody, zbiorniki wodne oraz gęsta zabudowa)  są wybierane przez poszczególne gatunki ptaków.

Profesor Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu jest współautorem dwóch nowych prac naukowych dotyczących awifauny miejskiej w Europie. Podkreśla, że zrozumienie tych zależności wymaga szeroko zakrojonych i wieloaspektowych badań, prowadzonych nie tylko w pojedynczych lokalizacjach, ale na obszarze całego kontynentu. Dzięki temu możliwe będzie uzyskanie pełniejszego obrazu wpływu urbanizacji na różnorodność biologiczną.

Poznań jako jedno z miast włączonych do tych badań, wyróżnia się na tle innych europejskich aglomeracji. Bogata i dobrze zbadana awifauna Poznania stanowi przykład na to, jak różnorodność środowisk miejskich może wpływać na obecność i różnorodność ptaków. Profesor Tryjanowski zaznacza, że wyłącznie Poznań i Tartu w Estonii, były jedynymi miastami objętymi analizą w ramach dwóch niezależnych projektów badawczych. Wyniki badań, opublikowane są w prestiżowych czasopismach "Landscape and Urban Planning" oraz "iScience" i rzucają światło na kluczową rolę zróżnicowanych terenów zielonych oraz potrzebę odpowiedniego zarządzania nimi w celu ochrony miejskiej bioróżnorodności.

Szczególnie interesujące są wnioski dotyczące wpływu urbanizacji na ptaki zamieszkujące tereny zabudowane. Mimo obecności licznych populacji niektórych  gatunków, takich jak gołębie, w miastach dominują jedynie nieliczne, pospolite gatunki, co prowadzi do zubożenia różnorodności biologicznej. Badania podkreślają, że zarówno utrzymanie zróżnicowanych terenów zielonych, jak i zrównoważona urbanizacja są kluczowe dla zachowania bioróżnorodności ptaków w miastach. Podsumowując, prace naukowe na temat ptaków w miastach, z udziałem między innymi Poznania, dostarczają ważnych wskazówek na temat ochrony miejskiej bioróżnorodności. Poprzez głębsze zrozumienie zależności między urbanizacją a życiem ptaków, możemy lepiej zarządzać naszymi miastami, zapewniając jednocześnie ochronę ich unikalnego dziedzictwa przyrodniczego.

W Poznaniu odbywa się to m.in. poprzez wdrożenie zarządzenia Prezydenta Miasta Poznania nr 126/2021/P z dnia 11 lutego 2021 r. w sprawie standardów ochrony ptaków i nietoperzy w miejskiej przestrzeni architektonicznej w planowaniu i realizacji prac budowlanych, w tym remontowych i termomodernizacyjnych oraz odtwarzania ich siedlisk.

Literatura:

Chiron, F., Lorrillière, R., Bessa-Gomes, C., Tryjanowski, P., Casanelles-Abella, J., Laanisto, L.,... & Deguines, N. (2024). How do urban green space designs shape avian communities? Testing the area-heterogeneity trade-off. Landscape and Urban Planning, 242, 104954., Morelli, F., Reif, J., Díaz, M., Tryjanowski, P., Ibáñez-Álamo, J. D., Suhonen, J.,... & Benedetti, Y. (2024). Dense city centres support less evolutionary unique bird communities than sparser urban areas. iScience.