Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

- Po wielu dziesięcioleciach wojennej i powojennej tułaczki powróciła do Poznania nietuzinkowa postać o wyjątkowym życiorysie. Pułkownik Wincenty Wierzejewski - komendant Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego przygotowującej w konspiracji wybuch wolnościowego zrywu w Wielkopolsce i żołnierz zwycięskiego powstania - powiedział Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta miasta. - Wincenty Wierzejewski to także postać tragiczna. Osamotniony na emigracji, niesprawiedliwie potraktowany przez los. Bo przecież wojna, konspiracja, brak możliwości powrotu do ukochanej ojczyzny, rozłąka z rodziną - to nie jest naturalne środowisko do życia dla nikogo z nas. Naturalne jest oddychanie wolnością.

Podczas uroczystości Wincenty Wierzejewski został pośmiertnie odznaczonym przez Prezydenta RP Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Ceremonia odbyła się w asyście honorowej żołnierzy Wojska Polskiego oraz harcerzy ZHP i ZHR. Wzięła w niej udział rodzina pułkownika, przedstawiciele władz centralnych i samorządowych oraz członkowie Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, a także mieszkańcy Poznania.

Wincenty Wierzejewski (1889-1972) 

Był oficerem Wojska Polskiego, współtwórcą harcerstwa w Poznaniu oraz Wielkopolsce, założycielem i komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1910-1912 odbył służbę wojskową w armii pruskiej. W 1914 r. został zmobilizowany i wysłany na front zachodni, gdzie odniósł rany. W 1915 r. postanowił zdezerterować.

W 1918 r.  Wierzejewski wziął udział w tzw. zamachu na ratusz w Poznaniu oraz rozpoczął tworzenie fundamentów pod regularne oddziały wojskowe. Zasłyną, jak twórca 1 kompanii skautowej, która była zalążkiem 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich, pierwszej zorganizowanej jednostki bojowej armii gen. Józefa Dowbora Muśnickiego. Wojnę polsko-bolszewicką Wierzejewski spędza na froncie lwowski. 5 grudnia 1919 r. został udekorowany Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Wierzejewski nadal działał w harcerstwie i wojsku. W latach 1932-35 pełnił służbę zastępcy komendanta, dowódcy kompanii wartowniczej w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Od 1936 roku wraz z bratem Janem organizował struktury Ruchu Harcerzy-Obywateli.

W 1939 roku Wierzejewski został zmobilizowany i przydzielony do Sztabu Głównego, z którym udał się do Wielkiej Brytanii. Tam zaangażował się w tworzenie I Brygady Strzelców w 1 Korpusie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie przeszedł na emeryturę w stopniu kapitana, później władze na wychodźstwie awansowały go do stopnia pułkownika. Wierzejewski w obawie przed represjami ze strony władz komunistycznych pozostał w Wielkiej Brytanii. Zamieszkał w Leeds. Zmarł w 1972 r.

JZ