Powstał w latach 1876-1880 i był jednym z 18 fortów twierdzy - Poznań. Początkowo nosił tylko oznaczenie Fort VII, a od 1902 roku został nazwany Fortem Colomb. Do 1918 roku pełnił ważną rolę w pruskich planach obrony miasta i wschodniej granicy II Rzeszy. W dwudziestoleciu międzywojennym pełnił funkcję obiektu magazynowego.
Był miejscem uwięzienia i kaźni tysięcy Wielkopolan, którzy ginęli w wyniku egzekucji, tortur, nieludzkich warunków bytowych. Przez wiele lat Fort VII nie był uznawany za obóz koncentracyjny, ale co najwyżej miejsce kaźni. Dopiero po roku "89 został wpisany na listę obozów koncentracyjnych.
Wybierając na miejsce obozu koncentracyjnego Fort VII, wzięto pod uwagę jego lokalizację - położony z dala od siedzib ludzkich, pomiędzy charakterystyczną dla fortów maskującą roślinnością i wałami ziemnymi, posiadał jednocześnie dobry dojazd do centrum Poznania. Po wysiedleniu ludności polskiej z okolic Fortu VII i osiedleniu tam rodzin funkcjonariuszy obozowych i pracowników gestapo obiekt był szczelnie odizolowany od pozostałej części miasta.
Oficjalnie Fort VII był więzieniem i obozem przejściowym dla ludności cywilnej, w rzeczywistości jednak - przede wszystkim obozem zagłady.
Jedną z więzionych tu osób była Marianna Marszałkowska-Kaniewska.
"Przyrzekłam, że nie będę wyjawiać żadnych tajemnic"
Maria Marszałkowska-Kaniewska (ps. "Wanda", "Ruta Wagner") - w okresie międzywojennym była nauczycielką języka angielskiego i francuskiego w Państwowym Gimnazjum w Tarnowskich Górach.W czasie okupacji była zaangażowana w działalność konspiracyjną. Od wiosny 1940 do marca 1943 - pełniła funkcję komendantki Ekspozytury Wywiadowczej WSK (Wojskowej Służby Kobiet) w Poznaniu. Od września 1942 była także szefową Wydziału V (łączności konspiracyjnej) w sztabie Okręgu Poznań AK. Wśród sukcesów organizacji można wymienić: zdobycie planów lotnisk wojskowych w Krzesinach i Mącznikach oraz fabryki samolotów "Focke-Wulf" i fabryki amunicji w Poznaniu, a także listy telefonów członków gestapo.
Maria Marszałkowska-Kaniewska została aresztowana 29 kwietnia 1943 r. Była przesłuchiwana w siedzibie Gestapo w Domu Żołnierza. Została osadzona w obozie w Forcie VII, gdzie była bita i torturowana. Po uwięzieniu w Forcie VII nie zaprzestała działalności konspiracyjnej - wysyłała grypsy, w których informowała o przebiegu śledztwa. Wielokrotnie była wożona na przesłuchania do siedziby gestapo, ale - choć bita i torturowana - nikogo nie wydała i odmawiała zeznań. W protokole spisanym przez gestapo czytamy, iż powiedziała w czasie jednego z przesłuchań: "Nie mogę podać prawdziwego nazwiska "Broni", ponieważ przyrzekłam, że nie będę wyjawiać żadnych tajemnic".
Przez sąd doraźny policji bezpieczeństwa w Poznaniu Marszałkowska-Kaniewska została skazana na karę śmierci. Następnie z powodu oskarżenia o działalność wywiadowczą, jako winna "zdrady kraju" była przekazana Sądowi Wojennemu Rzeszy, a 7 lutego 1944 przekazana do dyspozycji prokuratury przy Trybunale Ludowym w Berlinie. Tam w okresie od lutego do kwietnia 1945 roku, wraz z grupą dwudziestu dwóch kobiet z poznańskich struktur podziemnych, została oskarżona o szpiegostwo i zdradę państwa niemieckiego. Rozpoczęcie procesu wstrzymywane było jednak przez przedłużające się procedury oraz zbombardowanie berlińskiego gmachu sądu. W oczekiwaniu na nowy termin przebywała w więzieniu w Lipsku, gdzie została wyzwolona przez wojska amerykańskie 19 kwietnia 1944 roku.
Do jesieni 1945 roku Maria Marszałkowska-Kaniewska była asystentką oficera USA w misji UNRRA na terenie Niemiec. Następnie, ramach stypendium British Council, została absolwentką uniwersytetu w Sheffield w Anglii. Pod koniec lat 40. na polecenie rządu londyńskiego wróciła do Polski. Została zatrudniona w Akademii Ekonomicznej jako lektorka języka angielskiego. Była zaangażowana w społeczną działalność m.in. Fundacji Sue Ryder (wspierającej weteranów) i Studium Polski Podziemnej w Londynie. W 1998 r. została awansowana ze stopnia kapitana do stopnia majora.
Zmarła w Poznaniu 21 kwietnia 2004 r. Odznaczona została m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Armii Krajowej.
Zobacz także
Zobacz również
Pojedź kolejką do Zoo w Poznaniu
60-lecie Hotelu Mercure Poznań
Strzelecki na plakacie
