Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Od pewnego czasu widoczne jest spore zainteresowanie prostym językiem w administracji publicznej. Inicjatywa upraszczania komunikacji urzędowej jest zgodna z ogólnopolskim ruchem plain language, który rozpoczął się w roku 2010, a na szerszą skalę rozwinął się dwa lata później, w 2012 r., za sprawą ogólnopolskiej kampanii "Język urzędowy przyjazny obywatelom".

Idea ta jest zresztą zgodna z wymogiem dostępności informacyjno-komunikacyjnej, który pojawił się w ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. O faktycznym dostępie możemy bowiem mówić tylko wtedy, gdy informacja jest zrozumiała. Nikt nie powinien być dyskryminowany ze względu na gorsze kompetencje komunikacyjne, niepełnosprawność lub obniżony poziom sprawności z powodu wieku czy choroby.

Cykl warsztatów

Urząd Miasta Poznania również włącza się w tę inicjatywę, przede wszystkim szkoląc swoich pracowników. Właśnie zakończył się cykl warsztatów "Powiedz to prościej" przygotowany przez dr hab. Karolinę Rutę-Korytowską z Zakładu Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego i Onomastyki na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Jej zainteresowania badawcze i naukowe skupiają się wokół komunikacji, a szczególnie komunikacji z osobami niesłyszącymi. W czterech kolejnych spotkaniach online wspomnianego cyklu wzięły udział osoby, które w ramach swoich zadań przygotowują komunikaty dla szerokiej grupy odbiorców. Zainteresowanie szkoleniem było bardzo duże. Na pierwsze warsztaty zgłosiło się ponad 200 osób nie tylko z Urzędu Miasta Poznania, ale i z miejskich jednostek, takich jak Poznańskie Centrum Świadczeń, Miejska Pracownia Urbanistyczna, Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ, Zarząd Transportu Miejskiego, szkoły, przedszkola, instytucje i domy kultury w Poznaniu.

Prosty język

Uczestnicy poznali standardy prostej polszczyzny w języku urzędowym. To pozwoli im pisać teksty bardziej zrozumiałe, przez co skuteczniejsze, ale też mniejsze objętościowo, a o sporej wartości informacyjnej. Dowiedzieli się także, jak pisać, by kierowane na zewnątrz komunikaty stały się przystępne dla każdego poznaniaka. Prowadząca pokazała, jakie narzędzia można wykorzystać do przygotowania prostych tekstów. Ćwiczenia objęły nawet sposób tworzenia prezentacji multimedialnych, których język również wymaga wielu zmian i dostosowania do zasad plain language. 

Teksty łatwe do czytania i rozumienia

Zgodnie z ustawą z dnia 4 kwietnia 2019 r. wszystkie informacje podawane do publicznej wiadomości powinny uwzględniać standardy tekstów łatwych do czytania i rozumienia (easy to read = ETR). Podczas jednego ze spotkań uczestnicy dowiedzieli się, jak tworzyć właśnie takie teksty. Prześledzili zasady ETR na wielu ilustrowanych przykładach. Informacja przygotowana w tekście łatwym do czytania i rozumienia na pewno jeszcze bardziej niż prosty język poszerzy grupę odbiorców urzędowych informacji. Tekst przygotowany w ETR przede wszystkim wykorzystuje sporo ilustracji i większą czcionkę, a treść jest jeszcze bardziej uproszczona. Skorzystają z tego osoby z niepełnosprawnością intelektualną, osoby w spektrum autyzmu, Głusi, seniorzy, osoby, dla których język polski nie jest językiem ojczystym, oraz wszyscy, którzy wolą czytać przejrzyste informacje.

Komunikacja z osobami z wadą słuchu

Ważną częścią szkolenia były dwa spotkania dotyczące komunikacji z osobami z wadą słuchu. Sposobem porozumiewania się z głuchymi jest język migowy, któremu dr hab. Karolina Ruta-Korytowska poświęciła czwarty moduł szkolenia. Uczestnicy poznali podstawy języka migowego - alfabet i proste hasła, zwroty grzecznościowe etc. Każdy mógł "zamigać" swoje nazwisko. Wiele osób zadeklarowało chęć dalszej nauki, choć nie jest ona łatwa. Jak każdy język obcy, PJM - polski język migowy wymaga wielu godzin ćwiczeń.

Dalsze plany i współpraca z UAM

Cykl "Powiedz to prościej" pokazał nam, urzędnikom, do czego powinniśmy dążyć. To, co komunikujemy, powinno być napisane w sposób zwięzły, dostępny, precyzyjny, bezpośredni i - przede wszystkim - nie może wykluczać. Cykl warsztatów był tylko wstępem do tego, co czeka nas w dalszej kolejności. Planujemy bowiem przeprowadzić gruntowne zmiany w pismach urzędowych i treściach zamieszczanych na miejskich stronach internetowych.

Na szczęście możemy liczyć na merytoryczne wsparcie językoznawców z poznańskiego uniwersytetu: dr. hab. Jarosława Liberka, prof. UAM, specjalisty z zakresu współczesnej normy językowej i frazeologii, który współpracuje z nami od zeszłego roku, oraz dr hab. Karoliny Ruty-Korytowskiej, która właśnie do niego dołączyła.

Prowadząca bardzo pozytywnie ocenia cały cykl i zaangażowanie uczestników.

- W moim przekonaniu pomysł realizacji tego projektu był w 100% trafiony - mówi. - Wszyscy biorący udział w dyskusji i części praktycznej spotkań przyznawali, że często w swojej pracy borykają się z trudnościami w redagowaniu pism w taki sposób, by były one zrozumiałe dla przeciętnego odbiorcy. Liczba osób zainteresowanych udziałem i ich zaangażowanie w trakcie każdego spotkania pokazały, że to była bardzo potrzebna inicjatywa ze strony Urzędu Miasta.

Dr hab. Ruta-Korytowska przyznaje też, że nie spodziewała się tak dużego zainteresowania projektem.

- Sądziłam, że uczestnikami będą osoby niejako przymuszone przez swoich szefów do wzięcia udziału w spotkaniach. Ponad 200 uczestników na pierwszych warsztatach i około 100 na każdym kolejnym to najlepszy dowód na to, że to, co robię, jest nam wszystkim potrzebne. I cieszy mnie fakt, że mogłam w ten sposób wyjść poza mury uniwersytetu, pokazać, że praca, którą wykonuję, przestaje być oceniana jako "sztuka dla sztuki" i ma swoje przełożenie w codziennym życiu oraz w pracy zawodowej osób spoza uniwersytetu. To chyba cieszy najbardziej.

Dr hab. Ruta-Korytowska wierzy w słuszność projektu i optymistycznie patrzy w przyszłość.

- Czeka nas sporo pracy. Ale gdy widzi się tak duże zaangażowanie pracowników Urzędu, to motywacji nie brakuje. Wierzę, że za jakiś czas będziemy mogli się pochwalić owocami współpracy między UAM a UMP. I że będzie to coś naprawdę dobrego dla nas wszystkich.

----------------------------

Organizatorem warsztatów było Biuro Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania.

Za pomoc w ich realizacji serdecznie dziękujemy Poznańskiemu Centrum Superkomputerowo-Sieciowemu, które w ramach trójstronnego porozumienia między UMP - UAM i PCSS udostępniło swoją platformę szkoleniową oraz służyło wsparciem technicznym w trakcie spotkań.

Cykl warsztatów odbywał się w ramach Kolaboratorium - programu szkoleniowego dla mieszkańców regionu finansowanego z Narodowego Centrum Badań i Nauki. Celem całego projektu jest podniesienie poziomu kompetencji kluczowych, odpowiadających potrzebom rynku pracy, gospodarki i społeczeństwa mieszkańców województwa wielkopolskiego.

AM/AK