Info

Według słownika języka polskiego cytadela to samodzielna twierdza służąca głównie do obrony miasta. Park znajdujący się na wzgórzu, położonym na północ od Starego Rynku (pomiędzy ulicami Szelągowską i Winogrady oraz al. Armii "Poznań") nosi taką nazwę nie bez powodu. Od strony centrum miasta na Cytadelę prowadzą monumentalne schody, na szczycie których znajduje się Pomnik Bohaterów.

Cytadela to park z historią. W XIX wieku wzgórze, na którym znajdowały się malowniczo położone wsie, zostało przekształcone w Fort Winiary. Był on ważnym elementem twierdzy pruskiej, w jaką przekształciły Poznań władze zaborcze. Zajmował powierzchnię ok. 100 ha. W trakcie II wojny światowej fortyfikacje w znacznym stopniu uległy zniszczeniu, dlatego później zostały rozebrane. Po wojnie utworzono w ich miejscu rozległy park (później nazwany Cytadelą) będący jednym z ulubionych miejsc wypoczynku i rekreacji poznaniaków. Jednak południowo-zachodni stok wzgórza do dziś zajmują cmentarze żołnierzy różnych narodowości poległych podczas I i II wojny światowej. Do dawnych wydarzeń nawiązują również nazwy niektórych parkowych alejek, np. aleje Braterstwa Broni, Cytadelowców czy 15 Pułku Ułanów Poznańskich.

W pozostałościach twierdzy mieszczą się Muzeum Uzbrojenia oraz Muzeum Armii "Poznań". Zobaczyć można tam m.in. komplet karabinów, pociski artyleryjskie oraz zbiór broni i amunicji zebranej na terenie Cytadeli podczas budowy parku. Największy zachwyt budzi plenerowa wystawa sprzętu wojskowego. Na ekspozycji znajduje się kilkanaście egzemplarzy pojazdów, kilka samolotów i śmigłowców z okresu powojennego, czołgi oraz wiele dział i moździerzy różnych typów. 

Początkowo dzisiejsza Cytadela nosiła nazwę Park-Pomnik Braterstwa Broni i Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W 1992 roku zmieniła nazwę na tę, która obowiązuje dzisiaj. Jednym z punktów charakterystycznych Cytadeli jest uroczyście oddany do użytku w 1986 r. "Dzwon Pokoju i Przyjaźni Między Narodami". Na uwagę zasługuje także instalacja Magdaleny Abakanowicz "Nierozpoznani", która stanęła tam w 2002 r. z okazji obchodów 750-lecia lokacji miasta.

Zachwyt spacerowiczów budzi starannie utrzymana zieleń, jak np. Rosarium (gdzie prezentowanych jest wiele gatunków róż) czy Ogród Daliowy, który powstał w 2025 r. ramach Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego. Na Cytadeli rośnie kilkaset gatunków roślin. Wiele z nich ma status rzadkich lub nawet bardzo rzadkich i objętych ochroną. Na terenie parku rosną dwa pomniki przyrody: Dąb im. gen. Wasilija Czujkowa oraz Dąb Cytadelowców Poznańskich. Żyje tam wiele gatunków ptaków oraz mniejszych ssaków, a także gady, m.in. objęte ochroną traszki.  

Cytadela to teren idealny na spacery z dziećmi. Szerokie alejki, zacienione zakątki pozwalają bezpiecznie biegać, jeździć na rowerach, rolkach czy hulajnogach. Rozległe, dobrze utrzymane trawniki są idealnym miejscem na organizację rodzinnego pikniku. Na Cytadeli znajduje się plac zabaw oraz kawiarenka, gdzie podczas zabawy dzieci rodzice mogą chwilę odpocząć.

AJ