Nowe ulice w Poznaniu

Plac na MTP będzie nosił nazwę Powszechnej Wystawy Krajowej - tzw. Pewuki. Taką decyzję podjęli we wtorek radni. Patronkami trzech dróg wewnętrznych w pobliżu ul. Unii Lubelskiej będą wybitne poznańskie harcerki: Aleksandra Bielerzewska, Aniela Pigoń i Helena Tadeuszak, a skwer między ul. Grunwaldzką a ul. Księżycową dostanie imię Ryszarda Schramma. 

Na zdjęciu plac, w centrum ludzie, w tle Iglica - grafika artykułu
Plac na terenie MTP zyskał nazwę Powszechnej Wystawy Krajowej/ fot. MTP

Plac na terenie MTP zyskał nazwę Powszechnej Wystawy Krajowej. Powstał nad oddanym w weekend do użytku podziemnym parkingiem i będzie dostępny dla wszystkich. To początek otwierania się terenu targów na mieszkańców. Oficjalna inauguracja placu PWK planowana jest na 19 listopada i będzie połączona z otwarciem na terenie MTP jednej z tegorocznych lokalizacji Betlejem Poznańskiego.

Plac pomieści ponad 10 tysięcy osób i sprawdzi się jako miejsce plenerowych wydarzeń kulturalnych, koncertów i eventów. W przyszłości w pobliskim pawilonie 2 mają powstać liczne restauracje i kawiarnie. Pierwszym wydarzeniem, które odbyło się na placu były wrześniowe zawody triathlonowe Enea IRONMAN Poznań.

Plac powstał nad Parkingiem Podziemnym PWK, gdzie znajduje się 650 miejsc na trzech poziomach. To największy tego typu obiekt w Poznaniu, z którego mogą korzystać nie tylko uczestnicy wydarzeń odbywających się na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, ale także przybywający do stolicy Wielkopolski w celach turystycznych czy biznesowych, a także sami mieszkańcy Poznania. Parking jest czynny całą dobę. Mogą z niego korzystać samochody osobowe do 2 m wysokości, z wyjątkiem tych z instalacją LPG. Nie jest dopuszczone parkowanie jednośladów: motocykli, skuterów, quadów i rowerów. Każda rozpoczęta godzina parkowania kosztuje 7 złotych. Jako pierwsi z nowy obiekt testowali wystawcy i odwiedzający Międzynarodową Wystawę Psów Rasowych, która odbyła się w miniony ostatni weekend. 

Powszechna Wystawa Krajowa - zwana Pewuką - to największe i najważniejsze wydarzenie w międzywojennej historii Poznania oraz najbardziej spektakularna impreza w historii II Rzeczpospolitej, która trwała od 16 maja do 30 września 1929 r. Zorganizowano ją z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości, aby zaprezentować dorobek polskiej nauki, myśli technicznej, przemysłu, kultury i sztuki odrodzonego państwa. Wystawa zajęła 65 ha, w tym obecne tereny MTP, parki Kasprowicza i Wilsona oraz tereny uniwersyteckie przy ulicach Grunwaldzkiej i Śniadeckich. Na tych obszarach ustawiono 112 pawilonów wystawowych, z których wiele przeszło do historii jako wybitne osiągnięcia architektury. Najwspanialszym miejscem na wystawie był zaprojektowany przez Rogera Sławskiego imponujący plac zwany placem św. Marka, który zdobiły dwie wielkie fontanny.

16 maja 1929 r. wystawę uroczyście otworzył prezydent  Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki. W ciągu 138 dni odwiedziło ją ponad 4 mln osób i okazała się wielkim sukcesem organizacyjnym miasta. Ówczesny prezydent Poznania Cyryl Ratajski powiedział, że wystawa była największym zbiorowym czynem Polaków i syntezą 10 lat niepodległości Polski. 

Wystawę poprzedziło stworzenie w Poznaniu przestrzeni targowej oraz wielu budowli, które istnieją do dziś i są częścią wizerunku miasta. To m.in. Collegium Chemicum; Collegium Anatomicum, pawilony targowe nr 2 i 3, fontanna w parku Wilsona, zmodernizowane zoo przy ul. Zwierzynieckiej, a także powiększona i przebudowana Palmiarnia Poznańska. 

Ulice i skwer z nowymi nazwami

Nowe nazwy dostały także trzy drogi wewnętrzne w pobliżu ul. Unii Lubelskiej - to imiona wybitnych poznanianek związanych z harcerstwem. Rada miasta zgodziła się, by były to ulice Aleksandry Bielerzewskiej, Anieli Pigoń i Heleny Tadeuszak. 

Aleksandra Bielerzewska z domu Markwitz, ps. "Klio", urodziła się w 1919 r. w Poznaniu. Wstąpiła do Związku Harcerstwa Polskiego i była członkinią Akademickiego Koła Harcerskiego im. Heliodora Święcickiego działającego przy Uniwersytecie Poznańskim. W połowie 1939 r. została powołana do Pogotowia Wojennego Harcerek. W czasie okupacji działała w konspiracyjnej organizacji, prowadziła tajne nauczanie, organizowała pomoc dla więźniów Fortu VII w Poznaniu oraz jeńców. W 1944 r. została aresztowana przez Gestapo, przebywała w obozie karno-śledczym w Żabikowie, następnie w obozach koncentracyjnych Ravensbrück i Buchenwald. Uciekła podczas deportacji więźniów z tzw. marszu śmierci i 30 maja 1945 r. wróciła do Poznania. Wróciła do służby harcerskiej, została mianowana harcmistrzem, a w 1989 r. zorganizowała wielkopolskie środowisko Szarych Szeregów. Została uhonorowana Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Oświęcimskim, Krzyż Zasługi dla ZHP z Rozetą z Mieczami. Zmarła w 2007 r. w Poznaniu. Została pochowana na cmentarzu Junikowo.

Aniela Pigoń  urodziła się w 1897 r. w Komborni w pow. krośnieńskim.  W 1922 r. ukończyła Państwowy Wyższy Kurs Wychowania Fizycznego przy Uniwersytecie Poznańskim, co uprawniało ją do nauczania wychowania fizycznego. W ramach działalności harcerskiej została drużynową, a następnie otrzymała stopień harcmistrzyni. Latem 1936 r. kierowała żeńską grupą wyprawy instruktorek i instruktorów harcerskich do USA i Kanady, której celem było szkolenie kadry polonijnych drużyn harcerskich. W czasie II wojny światowej, wobec wprowadzonego przez Niemców zakazu kształcenia w polskich szkołach, prowadziła tajne nauczanie i zbiórki harcerskie. Nawiązała łączność z poznaniakami wywiezionymi do Niemiec. Korespondowała z nimi oraz wysyłała im żywność, odzież, leki i książki. Po wyzwoleniu współpracowała z dyrekcją Liceum im. Dąbrówki, a następnie Liceum im. Klaudyny Potockiej, pracowała również w Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Poznańskiego, a następnie do emerytury w Studium Nauczycielskim. Była autorką cyklu artykułów z metodyki nauczania opublikowanych na łamach czasopism dotyczących tematyki wychowania fizycznego oraz recenzentką książek z tej dziedziny. Zmarła 7 września 1985 r. w Poznaniu. Została pochowana w Krakowie na cmentarzu Salwatorskim w grobie rodzinnym Pigoniów.

Helena Tadeuszak urodziła się w 1909 r. w Westfalii, w Niemczech. W 1927 r. wystąpiła z inicjatywą założenia w Kościanie I Gromady Zuchowej, później pełniła tam funkcję komendantki Hufca. Na przełomie sierpnia i września 1939 r. brała udział w akcji pomocy dla uchodźców napływających z terenów pogranicznych. W czasie wojny działała w Radzie Głównej Opiekuńczej, udzielając doraźnej pomocy osobom potrzebującym, głównie uchodźcom i jeńcom przebywającym na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie pracowała w Kościanie, powróciła również do działalności harcerskiej, a w 1951 r. podjęła pracę w VII Liceum im. Dąbrówki w Poznaniu, gdzie uczyła matematyki Zyskała miano jednej z najlepszych nauczycielek tego przedmiotu w poznańskich szkołach średnich. Była starszym wykładowcą w Zakładzie Matematyki Instytutu Cybernetyki Ekonomicznej na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Otrzymała m.in. Krzyż za Zasługi dla ZHP, Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego. Aktywna do ostatnich dni życia, zmarła w Poznaniu w 1982 r. Pochowana została na cmentarzu na Miłostowie.

Skweru między ul. Grunwaldzką a ul. Księżycową będzie nosił imię Ryszarda Schramma.

Ryszard Schramm urodził się w 1920 r. w Poznaniu. Był alpinistą i polarnikiem, a także biologiem. W czasie II wojny światowej został żołnierzem oddziału partyzanckiego AK "Południe", uczestniczył w akcji "Burza". Ukończył studia chemiczne oraz biologiczne. W Tatrach wytyczył wiele nowych dróg, m.in. dokonał zimowego wejścia na Mięguszowiecką Przełęcz Wyżnią oraz przejścia wschodniej ściany Granatów czy północnej ściany pustych Turni. Z jego inicjatywy w 1950 r. powołano Koło Poznańsko-Pomorskie Klubu Wysokogórskiego, którego został prezesem. Z licznych wypraw, w których uczestniczył, należy wymienić: polarne na Spitsbergen, wysokogórskie eksploracyjne: do Hindukuszu, Atlasu Wysokiego czy Ruwenzori. W 2003 r. Kapituła Kolosów Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów "za wybitne osiągnięcia w górach wysokich i na Spitsbergenie" przyznała Ryszardowi Schrammowi nagrodę Super Kolosa.

Był członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, dziekanem Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Opublikował kilkadziesiąt prac naukowych oraz wiele artykułów, reportaży, notatek prasowych, wydał także książki. Zmarł w grudniu 2007 r. Został pochowany na cmentarzu Junikowo w Poznaniu.

AW