Sprawozdanie i stanowisko

Komisji Oświaty i Wychowania zapoznała się ze sprawozdaniem Rzeczniczki Praw Uczniowski za rok szkolny 2024-2025 oraz podjęła stanowisko w sprawie sytuacji uczennic i uczniów z grup zagrożonych wykluczeniem w poznańskich szkołach.

sala obrad z sufitem zdobionym kolorowymi freskami, jedna osoba stoi przy mównicy, na ekranie wyświetlona jest prezentacje, pozostałe osoby siedzą i słuchają - grafika artykułu
Posiedzenie Komisji Oświaty i Wychowania w dniu 3 lipca 2025 r.

Agata Dawidowska, Rzeczniczka Praw Uczniowskich, w minionym roku szkolnym prowadziła ponad 300 spraw, realizowała dyżury w biurze oraz odbywała spotkania konsultacyjne poza biurem. Jej praca do obszar interwencyjny, edukacyjny, wzmacnianie praw uczniów i uczennic. Sytuacja z jakimi się spotyka to różne formy dyskryminowania uczniów, przemoc rówieśnicza, wykluczenie. Inne zjawiska to m.in.: brak transparentności ocen i udostępnienia ocenianych prac, wymuszanie składek przez radę rodziców, wymuszanie edukacji domowej, próby wykluczenia ucznia z klasy przez rodziców innych uczniów. Agata Dawidowska spotyka się z dyrektorami szkół, radami pedagogicznymi, radami rodziców, a także z osobami indywidualnie. Współpracuje z Urzędem Miasta, Uniwersytetem im. A. Mickiewicza, Kuratorium Oświaty, młodzieżowymi domami kultury, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. Poznańska rzeczniczka została w tym roku nominowana do Nagrody Korczaka.

Zdaniem przewodniczącego Komisji Marka Sternalskiego dzięki aktywności rzeczniczki możliwe jest poznanie skali negatywnych zjawisk w poznańskich szkołach. Według radnej Marty Mazurek reagowanie na zaobserwowane potrzeby i rozwiązywanie problemów buduje zaufanie do poznańskiej oświaty.

W kolejnym punkcie Komisja zapoznała się ze stanowiskiem przygotowanym przez radną Zuzannę Bartel. W stanowisku przypomina się fakt, że do poznańskich szkół uczęszcza wiele uczennic i uczniów, pochodzących z grup zagrożonych wykluczeniem. Są to między innymi dzieci z doświadczeniem migracji (głównie obywatelki i obywatele Ukrainy), z rodzin o gorszej sytuacji materialnej, ze specjalnymi potrzebami (w spektrum autyzmu lub ADHD) oraz ze społeczności osób LGBT+. Osoby z tych grup spotykają się nie tylko z problemem dyskryminacji w środowisku szkolnym, ale zgłaszają również szereg innych problemów, specyficznych dla konkretnej grupy, które wpływają negatywnie na ich dobrostan psychiczny. Szczególnie trudną sytuacją jest występowanie większej liczby wyżej wymienionych czynników u danego dziecka. Komisja dostrzega potrzebę wsparcia takich uczennic i uczniów, a jednocześnie zwraca uwagę, że te młode osoby nie mogą liczyć na wsparcie w środowisku rodzinnym lub wsparcie to istnieje, ale okazuje się niewystarczające.

Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich nakłada obowiązek wprowadzenia do placówek szkolnych "Standardów ochrony małoletnich". W każdej szkole powinna być wyznaczona osoba, odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.

W stanowisku Komisja Oświaty i Wychowania uwzględnia następujące rekomendacje.

Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń od uczennic i uczniów powinny być odpowiednio przygotowane do pracy z dziećmi z grup mniejszościowych, tj. znać specyfikę problemów tych grup i posiadać kompetencje do wsparcia w rozwiązywania takich problemów. Komisja rekomenduje, aby takie osoby zostały odpowiednio przeszkolone z zakresu pracy z uczennicami i uczniami z grup zagrożonych wykluczeniem.

Szkoły powinny udostępniać i rozpowszechniać informację na temat tego, do kogo z grona pedagogicznego w danej placówce należy zwrócić się w razie wystąpienia zdarzeń zagrażających. Rekomendowane jest wyeksponowanie takiej informacji w przestrzeni placówki szkolnej na stałe i zapewnienie łatwego dostępu do niej wszystkim uczennicom i uczniom.

Na wniosek radnej Marty Mazurek do stanowiska dodana została jeszcze rekomendacja, aby we współpracy z osobami zaufania, pracującymi w poznańskich szkołach, stworzyć stały system wsparcia dla tych osób, który zapewniałby dostęp do zasobów i informacji, dotyczących postępowania w przypadku wystąpienia zagrażających zdarzeń.

Do treści stanowiska zastrzeżenie wniósł radny Przemysław Alexandrowicz, któremu nie podobał się zapis o społeczności LGBT+. Radna Zuzanna Bartel podkreślała, że już w okresie dojrzewania, a nawet wcześniej w człowieku rodzi się tożsamość seksualna i jej świadomość. Powołała się również na swoje doświadczenie jako osoby nieheteronormatywnej.

Na posiedzeniu głos zabrał też radny poprzedniej kadencji Krzysztof Rosenkiewicz. Jego zdaniem jest wiele różnych przypadków wykluczenia i nie da się ich wszystkich zidentyfikować w stanowisku. Dlatego zaproponował, nie wymieniać żadnej grupy. Podkreślał, że najważniejsze jest respektowanie godności osoby, niezależnie do jakiej grupy należy. Jednak według Marty Mazurek wymienione w stanowisku grupy są grupami specjalnej potrzeby. Przewodniczący Komisji Marek Sternalski podkreślał, że stanowisko zawiera pozytywne wartości.

Komisja przyjęła stanowisko w zaproponowanej treści przy jednym głosie przeciwnym.

oprac. red.