Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Cmentarz Bohaterów Polskich

Dane statystyczne:
Liczba pochowanych osób: 502 oraz prochy tysięcy bezimiennych osób
Liczba mogił: 120
Powierzchnia: 0, 27ha

Jesienią 1945 r. na stoku Cytadeli założono Cmentarz Bohaterów, który obejmował pochówki żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej oraz wydzieloną kwaterę Cytadelowców - poznaniaków, biorących udział w szturmie na Cytadelę w lutym 1945 r.

Obecnie na trzech tarasach Cmentarza Bohaterów Polskich, oprócz grobów Cytadelowców, ofiar Poznańskiego Czerwca 1956 r., ofiar niemieckich nalotów z września 1939 r., ważne miejsce zajmują mogiły symboliczne i zbiorowe, wypełnione tysiącami bezimiennych szczątków. Napisy na tablicach, stelach i obeliskach przywołują miejsca kaźni Polaków z okresu terroru hitlerowskiego: obóz w Żabikowie, Dom Żołnierza (siedziba Gestapo), więzienie przy ul. Młyńskiej, Fort V i Fort VII, miejskie krematorium, spalarnię śmieci na Szelągu, cmentarz sołacki na Golęcinie, lasy rożnowskie i palędzkie. Zadbano też o upamiętnienie pomordowanych "w kazamatach" przy ul. Niegolewskich, Kochanowskiego, 27 Grudnia i Szylinga w latach powojennego terroru stalinowskiego. W okresie PRL nie zapomniano o działaczach robotniczych, członkach KPP i PZPR, zamordowanych w okresie kształtowania ustroju komunistycznego w Polsce.

Nie ulega wątpliwości, iż groby Cmentarza Bohaterów Polskich ukazują trudną historię, jaka stała się udziałem polskiego narodu po 1945 r.

Więcej informacji historycznych o cmentarzu:

Cyfrowe Lapidarium Poznania / e-lapidarium.pl

Administrator cmentarza:

Cmentarzami na stoku Cytadeli administruje:
Zarząd Zieleni Miejskiej w Poznaniu https://zzmpoznan.pl/
ul. Strzegomska 3, 60-194 Poznań
tel.: 61 646 33 44 kancelaria@zzmpoznan.pl

Uwaga! Groby wojenne znajdują się pod ustawową ochroną Państwa Polskiego, reprezentowanego przez Wojewodę. Zakres opieki reguluje odnawiane corocznie Porozumienie Wojewody Wielkopolskiego z Miastem Poznań w sprawie powierzenia obowiązku utrzymania grobów i cmentarzy wojennych.

Groby weteranów walk o wolność i niepodległość Polski znajdują się pod ustawową opieką Instytutu Pamięci Narodowej.

Park Cytadela wraz z zespołem cmentarzy na stoku Cytadeli formalnie wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych. Oznacza to, iż wszelkie prace muszą zostać wcześniej uzgodnione z Biurem Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu.

Porównaj: H. Hałas, J. Karwat, "Nekropolia wojskowa na Cytadeli", [w:] "Kronika Miasta Poznania", 2005, nr 1, s. 282-305; J. Bączyk, A. Bilski, "Na stoku Cytadeli Poznańskiej. Przewodnik po cmentarzach", Poznań 2005; W. Olszewski, "Cmentarze na stokach Poznańskiej Cytadeli", Poznań 2008; J. Bączyk, "Krzyż dla generała. Generałowie ze stoku poznańskiej Cytadeli (1831-1945)", Poznań 2019.

Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu
Wydział Polityki Społecznej
al. Niepodległości 16/18, 61-713 Poznań
tel.: 61 854 18 25
ps@poznan.uw.gov.pl
Oddział Organizacyjny i Ochrony Dziedzictwa Narodowego:
tel.: 61 854 18 10

Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
Naczelnik - Wojciech Chałupka
tel.: 61 835 69 63
wojciech.chalupka@ipn.gov.pl

Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu
plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań
tel.: 61 878 5452
mkz@um.poznan.pl

oprac. Paweł Skrzypalik