Info

Światowy Dzień Mózgu obchodzony jest na pamiątkę założenia w 1975 roku Światowej Federacji Neurologii. To doskonała okazja, by przyjrzeć się temu wyjątkowemu organowi, który składa się ze skomplikowanej sieci dziesiątek miliardów neuronów i komórek nieneuronalnych. Ich wzajemne zależności wpływają na sposób, w jakim działamy i przetwarzamy informacje.

Takich sposobów może być wiele - naturalne zróżnicowanie ludzkich mózgów i umysłów to neuroróżnorodność. Osoby z ADHD, w spektrum autyzmu czy z wyzwaniami dotyczącymi uczenia się, takimi jak np. dysleksja, odbierają świat i przetwarzają płynące z niego informacje inaczej, w atypowy sposób. 

Dlatego też Miasto Poznań od 2023 roku - poprzez kampanię społeczną "Zmień perspektywę na neuroróżnorodność" - zachęca pracodawców z Poznania do zatrudniania osób atypowych w swoich firmach, poprzez wskazanie ich mocnych stron oraz kompetencji zawodowych. Na stronie internetowej zmianaperspektywy.org można znaleźć szereg rozwiązań, rekomendacji dla firm i interesujących rozmów poświęconych tej kwestii.

Częścią kampanii były również zorganizowane w ubiegłym roku bezpłatne szkolenia dla pracodawców, poruszające zagadnienia związane z neuroróżnorodnością w miejscu pracy. W przestrzeni miejskiej na przystankach autobusowych i tramwajowych pojawiły się wówczas plakaty promujące miejską akcję, powstał również poświęcony jej spot, a także zorganizowano konferencję naukową we współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym. Towarzyszyły jej warsztaty dla liderów i menedżerów zespołów atypowych. Więcej informacji można znaleźć na stronie poznan.pl.

Jak zadbać o mózg?

Jak na co dzień dbać o mózg? Dr hab. n. med. Bartosz Sokół, specjalista neurochirurgii i kierownik Oddziału Neurochirurgii w Wielospecjalistycznym Szpitalu Miejskim im. Józefa Strusia w Poznaniu podkreśla, że profilaktyka chorób neurodegeneracyjnych zaczyna się znacznie wcześniej, niż się nam wydaje. To styl życia po trzydziestce i czterdziestce w dużej mierze przesądza o sprawności poznawczej po sześćdziesiątce. 

- Mózg potrzebuje dokładnie tego samego, czego potrzebuje całe nasze ciało - ale w wersji premium - wyjaśnia neurochirurg. - Ważny jest sen - regularny, nieprzerwany, najlepiej 7-8 godzin dziennie, a także ruch, ponieważ aktywność fizyczna wpływa na plastyczność mózgu, nastrój i pamięć. Do tego dieta bogata w kwasy omega-3, witaminy z grupy B i antyoksydanty. Istotne są relacje i nowe wyzwania - mózg potrzebuje ludzi i nauki. To najlepsza ochrona przed demencją.

Neurochirurg przypomina również, że warto zadbać o higienę cyfrową - ograniczenie czasu spędzanego z ekranem, unikanie przebodźcowania i świadomy odpoczynek od urządzeń poprawiają koncentrację i sen.

W miejskim szpitalu im. J. Strusia specjaliści od lat mierzą się z leczeniem chorób neurodegeneracyjnych. W styczniu tego roku wszczepili stymulatory mózgu pacjentom z chorobą Parkinsona - dzięki nowoczesnemu leczeniu chorzy mają szansę na zupełnie nową jakość życia. 

- Neurologia i neurochirurgia nie przypominają już tych z lat 90. Dziś potrafimy wcześnie wykrywać i skutecznie leczyć wiele chorób - od padaczki, przez chorobę Parkinsona, po udary mózgu - zapewnia dr Sokół. - Nowoczesna neurochirurgia jest coraz mniej inwazyjna i coraz bardziej precyzyjna. Korzystamy z neuronawigacji, rezonansu śródoperacyjnego, a w niektórych przypadkach przeprowadzamy operacje przy pełnej świadomości pacjenta. Leczenie głęboką stymulacją mózgu w chorobie Parkinsona to tylko jeden z przykładów. Trombektomia mechaniczna - czyli usunięcie skrzepliny z naczynia mózgowego - pozwala dziś wielu osobom po udarze wrócić do pełni sprawności.

Ta ostatnia metoda leczenia stosowana jest  w poznańskim szpitalu im. J. Strusia od 2024 roku. To dla pacjentów z Wielkopolski przełomowy krok - mechaniczna trombektomia znacząco zwiększa szanse na powrót do sprawności u osób, które przeszły udar niedokrwienny mózgu. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie poznan.pl. 

Jakie objawy powinny więc skłonić do wizyty u neurologa? Niepokojące mogą być częste zaburzenia równowagi, mowy i widzenia, a także silne bóle i zawroty głowy. Drętwienie kończyń i omdlenia również mogą być sygnałami mówiącymi o tym, że z układem nerwowym dzieje się coś złego. 

Warto również nauczyć się rozpoznawania objawów udaru. W zapamiętaniu ich pomocny może być akronim FAST - pochodzący od angielskiego słowa "szybko". Niemal każda litera oznacza w nim jeden z objawów. F to "face", czyli "twarz": niesymetryczny uśmiech, opadanie kącików ust, brak symetrii, wykrzywienie twarzy, problemy ze wzrokiem. "A" to angielskie "arm", czyli ramię, ponieważ kolejną grupą objawów może być zdrętwienie kończyny, ręki lub nogi, często po jednej stronie ciała. 

Litera "S" to "speech", czyli mowa. Osoby przechodzące właśnie udar często mają z nią problemy - czasem nie rozumieją, co się do nich mówi, nie potrafią składnie wypowiedzieć słów. Wreszcie "T" to "time" - czyli czas. To on jest najważniejszy przy leczeniu udarów. Im szybciej pacjent trafi do szpitala, tym większe ma szanse na powrót do zdrowia.

AW