Pielęgnacja zieleni- kompendium

Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania przypomina właścicielom, zarządcom, administratorom terenu o obowiązku, wynikającym z ustawy o ochronie przyrody, dotyczącym właściwego utrzymania drzew i krzewów. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, obowiązkiem władającego terenem jest utrzymywanie we właściwym stanie drzew i krzewów rosnących na terenie nieruchomości będącej w jego władaniu.
Wszystkie zabiegi i cięcia pielęgnacyjne (korekcyjne), techniczne drzew i krzewów należy wykonywać zgodnie z zasadami sztuki ogrodniczej. Jeśli właściciel drzew nie posiada odpowiednich kwalifikacji, winien zlecić te prace fachowcom. Wyjątek stanowią tereny wpisane do rejestru zabytków, na których jakiekolwiek działania dotyczące utrzymania i konserwacji zieleni wymagają uzyskania zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Na pozostałym terenie zezwolenia na usunięcie wymagają wszystkie drzewa i krzewy, z wyjątkiem drzew owocowych oraz drzew i krzewów ozdobnych w wieku do 5-ciu lat.

u - grafika artykułu
ul. Szelągowska

Do najczęściej stosowanych cięć pielęgnacyjnych (sanitarnych) w koronach drzew należą prace polegające na usuwaniu pędów, gałęzi i konarów chorych, martwych oraz połamanych. Wykonywane są jako zabiegi poprzedzające inne czynności pielęgnacyjne, warunkujące podjęcie pozostałych prac w koronie drzewa. W ogrodnictwie stosuje się także cięcia pielęgnacyjne (korygujące), zmierzające do niwelowania wad korony, poprawiające statykę drzewa lub zapobiegające rozłamaniom, (np. w koronach topól), które przeprowadza się w celu zlikwidowania zagrożeń dla mieszkańców. Polegają one m.in.: na obniżeniu wysokości drzew, odciążeniu konarów, korekcie statyki poprzez odciążenie części korony, usunięciu gałęzi nieprawidłowych oraz nadmiernie zagęszczających koronę. Cięcia pielęgnacyjne prześwietlające są to cięcia rozluźniające zbyt zagęszczoną koronę. Wykonuje się je w celu lepszego wykorzystania przez drzewo światła oraz lepszego przewietrzania korony, a tym samym dla poprawy warunków życia i rozwoju drzewa. Cięcia techniczne w koronach drzew, stosowane w budownictwie, wzdłuż ciągów komunikacyjnych, linii energetycznych mają na celu dostosowanie istniejącego drzewostanu do warunków zabudowy, dopuszczenie światła dziennego do mieszkań, zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom tras komunikacyjnych zgodnie z ich przeznaczeniem, utrzymanie w należytym stanie urządzeń.
Zdarza się często, że właściciele lub zarządcy terenów zlecają wykonanie cięć przypadkowym osobom nie posiadającym merytorycznego przygotowania. Wszelkie cięcia w koronach drzew należy prowadzić w sposób profesjonalny, aby nie dopuścić do zniszczenia drzew.
W praktyce stwierdza się wiele nieprawidłowości w wykonywanych pracach. Dotyczą one w szczególności zabiegu rozrzedzania koron, tzw. prześwietlania poprzez wycinanie żywych gałęzi, których usunięcie nie jest uzasadnione, ani względami biologicznymi ani technicznymi (nie kolidują z obiektami czy infrastrukturą oraz nie stwarzają zagrożenia). Podobnie rejestruje się częste przypadki zbytecznej redukcji korony poprzez znaczne skracanie konarów (lub ogławianie drzew).

A kiedy nastaje odpowiednia pora na przycinanie drzew? Drzewa iglaste można przycinać przez cały rok; liściaste - także przez cały rok, za wyjątkiem gatunków: brzoza, grab, klon, u których cięcia żywych części drzew należy wykonać po rozwoju liści w miesiącach od czerwca do września (posusz przez cały rok) oraz gatunków: orzech, orzesznik, skrzydłorzech, u których cięcia wykonuje się w okresie od 15 lipca do 15 sierpnia.
Dopuszcza się zmiany pory cięć "gatunków płaczących"- zależnie od warunków klimatycznych w danym roku. W każdym przypadku porę rozpoczęcia cięć wyznacza jednak termin pełnego rozwoju liści. Na wykonanie wszelkiego rodzaju cięć (poza terenami wpisanymi do rejestru zabytków) nie obowiązuje zezwolenie. Należy jednak przy planowaniu tego rodzaju zabiegów, jak również przy wycinaniu drzew i krzewów na podstawie stosownego zezwolenia, przestrzegać okresu ochronnego miejsc lęgowych ptaków chronionych. W terminie od 1 marca do 31 sierpnia obowiązuje zakaz usuwania gniazd ptasich m.in. z terenów zieleni, na co należy zwrócić uwagę podczas wykonywania powyższych zabiegów.

Ochrona zieleni należy do zadań własnych gminy. Wykonawcy, którzy niestarannie i w sposób niezgodny z zasadami pielęgnują zieleń oraz władający terenami, na których te zabiegi są wykonywane, muszą liczyć się z możliwością naliczenia kary pieniężnej wynikającej z ustawy o ochronie przyrody. Liczymy, że przedstawione kompendium wiedzy dotyczącej zasad pielęgnacji zieleni uchroni naszą zieleń w mieście, która jest nie tylko ozdobą i elementem jego wizerunku, ale przede wszystkim czynnikiem jakości życia mieszkańców.