2 maja 2005 r.upływa termin składania wniosków o uzyskanie zezwolenia na posiadanie spreparowanych zwierząt z gatunków objętych ochroną gatunkową lub ich części.

Do 2 maja 2005 r., zgodnie z art. 150 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880), posiadacze (instytucje, osoby) spreparowanych zwierząt lub ich części są obowiązani do uzyskania zezwolenia na posiadanie spreparowanych zwierząt z gatunków objętych obecnie ochroną gatunkową (zarówno ścisłą, jak i częściową) lub ich części. Zezwolenie, o którym mowa w art. 56 ust. 1 lub 2 ww.ustawy, powinien uzyskać każdy, kto posiada spreparowane zwierzęta oraz ich części, w okresie jednego roku od dnia wejścia w życie ww.ustawy. Obowiązek dotyczy zarówno okazów pochodzących z Polski (niezależnie od miejsca i czasu ich znalezienia lub innego uzyskania), jak i sprowadzonych z zagranicy.
Art. 52 ust. 1 (pkt. 2, 8 i 9) ustawy o ochronie przyrody stanowi, że w stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone zakazy:
2) zbierania, przetrzymywania i posiadania zwierząt martwych, w tym spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
8) preparowania martwych zwierząt lub ich części, w tym znalezionych;
9) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych.

Zakaz, o którym mowa w art. 52 ust. 1 pkt. 2 ww.ustawy, na podstawie § 6 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237) obowiązuje w stosunku do wszystkich zwierząt objętych ochroną częściową i ścisłą, które wymieniono w załącznikach nr 1 i 2 przytoczonego rozporządzenia (zał.nr 1).
W myśl art. 56 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie przyrody:
1."Minister właściwy do spraw środowiska może zezwolić na (...) czynności podlegające zakazom lub ograniczeniom w stosunku do gatunków:
1) objętych ochroną ścisłą;
2) objętych ochroną częściową, jeżeli zezwolenie dotyczy obszaru wykraczającego poza granice jednego województwa lub jeżeli ma to związek z działaniami podejmowanymi przez ministra właściwego do spraw środowiska (...).
2. Wojewoda na obszarze swojego działania może zezwolić:
1) w stosunku do gatunków objętych ochroną częściową - na (...) czynności podlegające zakazom lub ograniczeniom;
2) w stosunku do gatunków objętych ochroną ścisłą - na zbieranie, przetrzymywanie i posiadanie martwych, w tym spreparowanych zwierząt, ich części i produktów pochodnych (...)".
Należy przypomnieć, że za zwierzę spreparowane uważa się każdy okaz martwego zwierzęcia, który został zabezpieczony przed szybkim rozkładem dowolną techniką utrwalenia, np. poprzez zatopienie w płynach lub ciałach stałych, wygotowanie, wysuszenie, wysycenie środkami chemicznymi czy zamrożenie.
Do najczęściej spotykanych okazów, na posiadanie których należy uzyskać zezwolenie należą trofea myśliwskie uzyskane przed objęciem danych gatunków ochroną, wypchane ptaki i inne zwierzęta, będące w posiadaniu pracowni szkolnych i osób, znajdujące się na różnych wystawach, kolekcje owadów, zbiory pojedynczych piór oraz preparaty naukowe wykonane ze zwierząt objętych ochroną.
Wniosek o wydanie zezwolenia na posiadanie spreparowanych zwierząt został umieszczony w załączniku nr 2. Składa się go do wojewody właściwego ze względu na miejsce przetrzymywania okazów, ewentualnie siedzibę wnioskodawcy. Każdy posiadacz powinien zwrócić się z odrębnym wnioskiem dotyczącym swoich okazów z możliwością wypisania na jednym dokumencie wszystkich okazów będących jego własnością.
W przypadku, kiedy podmiot wnioskujący ma wiele okazów i przechowuje je na terenie różnych województw, bądź jeśli wnioskuje jednocześnie o zezwolenie na większą liczbę czynności, wśród których są takie, na które ze względu na rodzaj (preparowanie martwych zwierząt objętych ochroną) lub zasięg, wtedy stosowne zezwolenie może wydać jedynie minister właściwy do spraw ochrony środowiska.
Zezwolenia na posiadanie spreparowanych zwierząt z gatunków objętych ochroną gatunkową lub ich części nie oznaczają zgody na ich sprzedaż. Zgodnie z litera prawa mogą stanowić przedmiot darowizny lub wymiany miedzy osobami i instytucjami posiadającymi stosowne dokumenty. Artykuł 150 ustawy o ochronie przyrody ma za zadanie uporządkować i zalegalizować pochodzenie okazów będących w posiadaniu różnych podmiotów. Okazy, które w wyznaczonym czasie nie będą miały wydanych zezwoleń, będą posiadane nielegalnie, niezależnie od deklarowanego pochodzenia, o czym stanowi również artykuł 127 ustawy o ochronie przyrody: "Kto umyślnie: (...) narusza zakazy obowiązujące w stosunku do (...) roślin, zwierzat lub grzybów objetych ochroną gatunkową, (...) - podlega karze aresztu lub grzywny".

Załączniki