O nowym rodzaju oszustw poinformował CERT NASK - zespół reagowania na incydenty w cyberprzestrzeni. W tekście: Wakacyjne oszustwo (cert.pl) autorzy wskazali na kilka cech nowego zagrożenia i wytłumaczyli, jak możemy się przed nim bronić.

Jak działają oszuści?

Omówienie nowego zagrożenia rozpoczniemy od zwrócenia uwagi na sposób działania sprawców. Zaczynają od wysyłki wiadomości do wielu, zazwyczaj przypadkowych odbiorców. Liczą na to, że dotrą do rodziców dzieci przebywających na wakacyjnym wyjeździe.

Zadaniem takiej wiadomości jest podszycie się pod ich dziecko. Treść SMSa może być inna, ale zazwyczaj wygląda mniej więcej tak: "Mamo/Tato, napisz do mnie na WhatsApp na nowy numer:....".  

Wielu rodziców na tym etapie po prostu zadzwoni do swojego dziecka na jego numer telefonu, wyśle SMS lub skontaktuje się z opiekunem. Problemem może jednak okazać się brak zasięgu lub utrudniony kontakt. Dziecko na wakacjach ma w końcu wiele ciekawych zajęć, podczas których telefon może po prostu zostać w pokoju.

To właśnie na taki scenariusz liczą sprawcy. Część rodziców, rozczarowana brakiem kontaktu ze swoim dzieckiem odpisze w końcu na numer, z którego przyszła wiadomość. Tym sposobem, rozmawia bezpośrednio z oszustem, podszywającym się pod dziecko.

Rodzice otrzymują informację, że przez przypadek utraciło ono dostęp do telefonu, o co nietrudno na wakacjach - czy to wskutek zgubienia, czy nieszczęśliwego wypadku. Na szczęście, ten problem rozwiąże szybki przelew od rodziców, za który będzie mogło kupić nowe urządzenie.

Oszust będzie starał się przekonać rodziców dziecka do przelania pieniędzy na wskazane przez niego konto. Gdyby to się nie udało - bo nie każdy korzysta z bankowości elektronicznej, postara się wyciągnąć od nich dane karty płatniczej i kod SMS, którym zautoryzuje transakcję.

Co robić?

Na całe szczęście, dość łatwo możemy uniknąć stania się ofiarą takiego oszustwa. Przede wszystkim, musimy weryfikować każdą prośbę o nietypowy przelew, nawet od naszych bliskich. Warto w tym celu zadzwonić do danej osoby.

Pamiętajmy jednak, że cyberprzestępcy mogą kontaktować się z nami nie tylko za pomocą nieznanych numerów - równie dobrze możemy dostać SMS lub wiadomość ze znanego nam numeru lub profilu znajomej osoby na mediach społecznościowych. Zawsze może się bowiem zdarzyć, że nasi bliscy zgubią telefon lub ktoś przejmie ich konta w mediach, na przykład z powodu stosowania takiego samego hasła w wielu serwisach internetowych.

Właśnie dlatego najbezpieczniejszą formą kontaktu jest połączenie głosowe. Oprócz rozmowy przez telefon, możemy w tym celu wykorzystać popularne komunikatory internetowe, na przykład Messenger lub wspomniany już WhatsApp. Choć istnieje sposób na kopiowanie cudzego głosu, oszustom raczej trudno będzie to zrobić w przypadku tego typu oszustwa.

Zakłada ono bowiem działanie przy pomocy presji czasu - twierdzą, że pieniądze są potrzebne tu i teraz. Nie powinniśmy jednak ulegać emocjom i podejść do tego z głową, cały czas pamiętając o ryzyku oszustwa.

Oszust może jednak próbować przekonać nas o tym, że z różnych przyczyn nie może teraz wykonać połączenia głosowego. Jeżeli na tym etapie dalej chcemy upewnić się co do tożsamości kontaktującej się z nami osoby, możemy wypytać ją o znane tylko nam informacje. Takie działanie niesie jednak ze sobą ryzyko - zbyt mało szczegółowe informacje sprawca może znaleźć w Internecie, szczególnie z mediów społecznościowych. Zdecydowanie bezpieczniejszym sposobem jest rozmowa, w której usłyszymy głos drugiej osoby.

Podsumowanie

Kreatywność Internetowych oszustów nie zna granic. W przypadku tego typu oszustwa, wykorzystują grę na emocjach rodziców, którzy wysłali swoje dzieci na wakacyjny wyjazd. Fałszywe prośby o przelew mogą jednak przybierać bardzo różne formy, dopasowane do różnych celów ataku.

Najważniejszym sposobem na unikanie takiego zagrożenia jest weryfikacja tożsamości kontaktującej się z nami osoby. Metodą zapewniającą nam niemal zupełną pewność jest rozmowa telefoniczna lub przez komunikator internetowy - ważne, abyśmy mogli usłyszeć głos.

Cykl porad o bezpieczeństwie w Internecie powstał z inicjatywy Biura Cyfryzacji i Cyberbezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. Zachęcamy do obserwowania Infoteki (poznan.pl/smartcity/infoteka), żeby nie przegapić kolejnych porad i wielu innych, ciekawych informacji z Poznania.

KS