W październiku wchodzi system kaucyjny na opakowania po napojach. Co musisz wiedzieć?

Od 1 października w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny. Przez pierwsze trzy miesiące będziemy mieli do czynienia z okresem przejściowym, co oznacza, że produkty objęte kaucją będą wchodzić do sprzedaży w miarę wyczerpywania się dotychczasowych zapasów zgromadzonych przez sklepy. Opakowania bez znaku KAUCJA powinny zniknąć z półek do końca roku, gdyż później nie będzie można już ich sprzedać.

Grafika informująca o uruchomieniu systemu kaucyjnego za opakowania po napojach - grafika artykułu
Od 1 października startuje w Polsce system kaucyjny za opakowania po napojach, wykonane ze szkła, tworzyw sztucznych i metali

System kaucyjny, jest regulacją ogólnokrajową, wprowadzaną i nadzorowaną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska i dotyczy wszystkich konsumentów, którzy w codziennych zakupach wybiorą produkt w opakowaniu kaucyjnym.

Co to jest kaucja?

Kaucja stanowi opłatę za niektóre opakowania po napojach. Ma to motywować do zwrotu butelek, a tym samym umożliwić ponowne wykorzystanie surowca. Konsumenci kupujący napoje w opakowaniach odpowiednio oznakowanych systemem kaucyjnym, za każdym razem będą musieli wnieść opłatę. Odzyskanie kaucji będzie już indywidualną decyzją każdego z nas.

Na każdym opakowaniu podlegającym ponownemu wykorzystaniu ma znaleźć się wyraźny znak z napisem "KAUCJA" i kwotą. Jeśli na butelce lub puszce takiego znaku nie znajdziemy, oznacza to, że nie zapłacimy za niego kaucji oraz nie będziemy mogli go zwrócić do automatu lub sklepu. Ile wyniesie opłata kaucyjna za opakowania objęte systemem, i które opakowania w ten system wejdą? Stawki są ustalone przez ustawodawcę i wynoszą odpowiednio:

  • 0,50 zł za jednorazowe butelki po napojach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów
  • 0,50 zł za metalowe puszki po napojach o pojemności do 1 litra
  • 1 zł za szklane butelki po napojach wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra;

Oczywiście wciąż na półkach znajdziemy produkty w opakowaniach, które nie zostały objęte kaucją i stanową tzw. wyjątki. Są to m.in.:

  • opakowania po mleku
  • opakowania po jogurtach czy innych pitnych produktach mlecznych
  • kartony typu tetrapak po mleku i sokach
  • opakowania szklane jednokrotnego użycia;

Kupię produkt w opakowaniu z kaucją i co dalej?

Zwrot opakowań objętych kaucją nie będzie wymagał przedstawienia paragonu jako dowodu zakupu. Konsumenci będą mogli zwracać opakowania w dowolnym sklepie lub punkcie, pod warunkiem, że będzie on objęty systemem (w przypadku małych sklepów będzie to zależało od woli właściciela).

Punktami zbiórki opakowań ze znakiem kaucji będą:

  • wszystkie sklepy powyżej 200 m², które oferują napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym
  • pozostałe sklepy, które przystąpią do systemu kaucyjnego (te mogą oferować przyjęcie tylko opakowań posiadanych w swoim asortymencie)
  • wszystkie sklepy prowadzące sprzedaż napojów w szklanych butelkach objętych kaucją (obowiązkowa zbiórka opakowań szklanych);

Co ważne, małe sklepy do 200 m2, jeżeli będą miały w swoim asortymencie produkty objęte kaucją, będą tę kaucję musiały od nas pobrać, nawet jeśli nie zapewnią jej zwrotu (wówczas jako konsumenci musimy udać się do innego punktu, by kaucję odzyskać).

Sposób prowadzenia zbiórki opakowań przez dany sklep jest dobrowolny. Będzie to mogła być zbiórka za pomocą automatów (butelkomatów), czy też zbiórka ręczna przy kasie lub w punkcie obsługi klienta.

Jak przygotować opakowanie do zwrotu?

Oddając opakowania objęte kaucją musimy pamiętać, by były one puste i nieuszkodzone, czyli posiadały etykietę i nakrętkę. To etykieta informuje o podleganiu zwrotowi, co jest niezbędne do identyfikacji opakowania. Butelek i puszek oddawanych w systemie kaucyjnym nie zgniatamy.

Przynosząc opakowanie do zwrotu nie musimy posiadać paragonu potwierdzającego jego zakup, dlatego też będziemy mogli je oddać w innym sklepie czy punkcie niż ten w którym dokonaliśmy zakupu.

W jakiej formie odzyskam pieniądze wydane na kaucję?

Wprowadzone przepisy krajowe gwarantują, że przy zwrocie opakowania oznaczonego systemem kaucyjnym, konsument otrzyma zwrot gotówki. Jednak z uwagi na problematyczność wyposażenia np. automatów w dużych sklepach w gotówkę, możliwe jest wydanie przez takie urządzenie bonu, który będziemy mogli wymienić w danym sklepie na gotówkę.

Co zrobić z opakowaniem, jeżeli nie oddam go w systemie kaucyjnym?

Opakowania oznaczone i objęte kaucją będzie można nadal wrzucać do odpowiednich pojemników lub worków na selektywną zbiórkę, czyli do żółtego pojemnika na metale i tworzywa sztuczne, w przypadku puszek i opakowań plastikowych lub zielonego pojemnika na szkło w przypadku opakowań szklanych. System kaucyjny nie zmienia dotychczasowych zasad selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Pamiętajmy, że jeżeli takie opakowanie trafi do właściwego pojemnika, zostanie poddane recyklingowi, jednak konsument nie otrzyma zwrotu kaucji.

Na koniec należy podkreślić, że system kaucyjny jest regulacją ogólnokrajową, wprowadzaną i nadzorowaną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Gminy, czyli w naszym przypadku miasto Poznań, nie są odpowiedzialne za jego wdrożenie ani organizację. Szczegółowe informacje, materiały promujące rozwiązanie, a także najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi na nie można znaleźć na stronie internetowej ministerstwa.

Dowiedz się więcej na temat