Rocznica śmierci Cyryla Ratajskiego

19 października 1942 roku zmarł Cyryl Ratajski, były włodarz stolicy Wielkopolski. Z okazji zbliżającej się 83. rocznicy śmierci kwiaty na jego grobie złożyli Grzegorz Ganowicz, przewodniczący rady miejskiej oraz Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.

Grupa sześciu osób, pięciu mężczyzn i jedna kobieta, w ciemnych okryciach wierzchnich, stoi na cmentarzu. Przed nimi grób z wieńcem z biało-czerwonych kwiatów, dwoma zniczami i lampionem. W tle widoczna zieleń drzew i nagrobki. - grafika artykułu
19 października 1942 roku zmarł Cyryl Ratajski, były włodarz stolicy Wielkopolski

Uroczystość odbyła się w piątek, 17 października na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan. Wzięli w niej udział m.in.: Agata Sobczyk - wojewoda wielkopolska, Grzegorz Ganowicz - Przewodniczący Rady Miasta Poznania, Mariusz Wiśniewski - zastępca prezydenta, a także Daniel Banaszewski - dyrektor Szkoły Podstawowej nr 33, która dwa dni temu otrzymała imię Cyryla Ratajskiego.

Rada Miasta Poznania ustanowiła rok 2025 Rokiem Cyryla Ratajskiego.

Legendarny prezydent Poznania

Cyryl Ratajski urodził się 3 marca 1875 r. w Zalesiu Wielkim koło Krotoszyna. Ukończył poznańskie Gimnazjum Marii Magdaleny, studiował prawo na Uniwersytecie Berlińskim. Współtworzył na Śląsku Polskie Towarzystwo Demokratyczne, występował na wiecach, integrując środowiska polskie. W 1909 r. wraz z Wojciechem Korfantym wszedł do Rady Głównej Polskiego Towarzystwa Demokratycznego. Dwa lata później przeprowadził się do Poznania. Został współwłaścicielem i dyrektorem fabryki fosforowej swojego teścia, Romana Maya. Równolegle przy placu Wilhelma (obecnie plac Wolności) otworzył kancelarię prawną. Współtworzył w Poznaniu Towarzystwo Turystyczne oraz Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania. W czasie Powstania Wielkopolskiego był wysłannikiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej do paryskiego Komitetu Narodowego Polskiego.

Ratajski został prezydentem Poznania po raz pierwszy w 1922 r. Za jego kadencji zniesiono rejon fortyfikacji na prawym brzegu Warty, wybudowano most Chrobrego, mosty kolejowe, elektrownię, pierwszą w Polsce spalarnię śmieci. Przyłączono do miasta pięć wsi i dwa podmiejskie folwarki. Od skarbu państwa kupiono majątek Naramowice. Uruchomiono komunikację miejską na Starołękę, Wolę, Główną, Winiary, św. Łazarz i Piastowską. Przebudowano plac Wolności, przekazano ziemię pod zabudowę spółdzielniom mieszkaniowym. Uregulowano brzegi Warty, stworzono od podstaw lub powiększano parki i ogrody miejskie. Ratajski gościł w ratuszu wielu dygnitarzy z Polski i zagranicy, w tym m.in. prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, premiera Władysława Sikorskiego czy francuskiego marszałka Ferdinanda Focha.

Od 1924 do 1925 r. Cyryl Ratajski pracował dla rządu jako minister spraw wewnętrznych. W 1926 r. po kilku miesiącach na tym stanowisku wrócił do Poznania, gdzie kontynuował prezydenturę. Najważniejszą sprawą stał się dla Ratajskiego nowatorski projekt otwarcia w mieście Powszechnej Wystawy Krajowej, która pokazałaby światu, jak żyje kraj w 10 lat po odzyskaniu niepodległości. PeWuKa (16 maja - 30 września 1929 r.) stała się wielkim sukcesem. 

Na początku września 1939 r., kiedy władze opuściły Poznań, mieszkańcy poprosili Ratajskiego, by zaopiekował się miastem. Zgodził się i zorganizował darmowe kuchnie, zabezpieczył budynki państwowe, utrzymał pracę elektrowni, gazowni, wodociągów. Starał się, by nie zapanowała panika, która mogłaby powodować ofiary w ludziach. Po 10 dniach miasto przejęli okupanci. Urząd prezydenta sprawował do 14 września 1939 r., po czym wyjechał do Puszczykowa. W maju 1940 r. został osadzony w obozie przesiedleńczym "Lager Glowna". Następnie wysiedlono go do Generalnego Gubernatorstwa, w okolice Kraśnika, skąd pojechał do Warszawy. Dekretem premiera Sikorskiego został powołany na delegata Rządu RP na uchodźstwie. Z powodu złego stanu zdrowia złożył dymisję w sierpniu 1942 r.

Cyryl Ratajski zmarł 19 października 1942 r. w Warszawie. Został pochowany pod nazwiskiem Celestyn Radwański na Powązkach. W 1962 r. jego prochy przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.

Dowiedz się więcej na temat