Smart City

Tegoroczna uroczysta sesja Rady Miasta Poznania jest wyjątkowa - upamiętnia również 35-lecie pierwszych demokratycznych wyborów samorządowych w Polsce, które odbyły się 27 maja 1990 roku. Wydarzenie to zapoczątkowało nowy etap w historii samorządności i było przełomowe dla rozwoju lokalnych wspólnot.

Sesję uroczyście otworzył Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania. Przypomniał o 35-rocznicy powstania samorządu lokalnego w Polsce.

- "Na was będzie patrzyła Polska Jeśli coś w zakresie pracy samorządowej nie uda się w Poznaniu to gdzie indziej nie uda się na pewno". Te słowa wypowiedział Andrzej Stelmachowski, marszałek Senatu, na sesji inauguracyjnej odrodzonego poznańskiego samorządu. Myślę, że większość z nas je pamięta. Działo się to w poznańskim ratuszu 2 czerwca 1990 roku, kilka dni po pierwszych wyborach samorządowych. Cztery dni później radni wybrali prezydenta Poznania - Wojciecha Szczęsnego-Kaczmarka - mówił Grzegorz Ganowicz, przewodniczący rady miasta. - Reforma samorządowa zasadniczo zmieniła ustrój naszego kraju. Udowodniła, że dzięki zaangażowaniu społecznemu możliwe jest przeprowadzenie skutecznych, systemowych zmian, zrywając z centralistycznym modelem przekazała kompetencje i środki na poziom lokalny. Upodmiotowiła lokalne wspólnoty, stworzyła warunki do budowania miast i regionów zgodnie z wizją i potrzebami mieszkańców.

Zebranych w Centrum Kultury Zamek radnych oraz gości przywitał także Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. 

- Dziękuję i gratuluję wszystkim, którzy w latach 90. mieli odwagę, zmierzyli się z tym wyzwaniem i zrobili coś niewyobrażalnego: po okresie socjalizmu skorzystali z demokracji i  wolności. To dzięki nim Poznań jest dziś taki, jaki jest - mówił prezydent Poznania. - Składam wyrazy szacunku dla prezydentów Wojciecha Szczęsnego-Kaczmarka i Ryszarda Grobelnego. Dziś jesteśmy beneficjentami podejmowanych wówczas przez nich odważnych decyzji. Obecnie spieramy się, mamy różne poglądy, ale razem możemy być dumni z tego, co udało się w naszym mieście zrobić. Przeprowadziliśmy kapitalny remont, a ulica Święty Marcin i Stary Rynek są wizytówkami Poznania. Spierajmy się dalej, miejmy różne punkty widzenia - na tym przecież polega demokracja. W tym kotle różnych poglądów tworzy się to, co daje impuls do dalszego rozwoju. Dziękuję za to, że w tak wielu sprawach potrafimy wznieść się ponad podziały polityczne, działając dla dobra naszego miasta.

Honorowe obywatelstwo i Zasłużeni dla Miasta Poznania

Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania trafił do Marii Krzyżańskiej. 

- Bardzo dziękuję za takie wyróżnienie - mówiła Maria Krzyżańska, odbierając wyróżnienie. - Kocham Poznań i Wielkopolskę, kocham Polskę - po prostu. 

Kapitan rezerwy Maria Krzyżańska, z domu Mikołajczak, urodziła się w 1924 roku w Gnieźnie. W czasie II wojny światowej zaangażowała się w konspirację. Służyła w strukturach Armii Krajowej, pełniąc rolę łączniczki w oddziale Kedywu. Po zakończeniu wojny współtworzyła Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, w tym jego Okręg "Wielkopolska", gdzie pełniła funkcję wiceprezesa. Dzięki jej zaangażowaniu, w 1989 roku zainicjowano utworzenie szkolnych kół przyjaciół AK. Prowadziła również liczne działania na rzecz upowszechniania wiedzy o tej formacji, przyczyniła się do stworzenia wartościowych opracowań historycznych. Została wyróżniona licznymi odznaczeniami, w tym Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, za czyny męstwa względem państwa i jego obywateli, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim oraz Medalami "Pro Memoria" i "Pro Patria".

Tytuły Zasłużonych dla Miasta Poznania otrzymali:

Izabela Dylewska-Światowiak - kajakarka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, była zawodniczka Klubu Sportowego "Posnania". Dwukrotnie zdobywała brązowy medal igrzysk olimpijskich, jest też medalistką mistrzostw świata i Europy oraz trenerką. Uznawana jest za najlepszą i najbardziej utytułowaną kajakarkę w historii Polski, znaną też z wielkiej ambicji i niesamowitego zaangażowania w systematyczną pracę. Nadal jest związana z tym sportem - organizuje turystyczne spływy, a także trenuje młodych zawodników.

Benedykt Niewczyk - poznański lutnik i naukowiec. Studiował fizykę doświadczalną ze specjalizacją Akustyka na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, a zainteresowanie lutnictwem łączy z badaniami nad akustyką skrzypiec. Jest współautorem kilkunastu prac naukowych, wykłada na UAM. Prowadzi najstarszą polską pracownię lutniczą, będącą w trójce najstarszych na świecie. Przejął ją od swojego ojca - Stefana Niewczyka. Jest obecnie jedynym lutnikiem opiekującym się instrumentami uczestników Międzynarodowych Konkursów Skrzypcowych im. Henryka Wieniawskiego. Pełni też funkcję biegłego przy sądzie okręgowym w Poznaniu.

Antoni Rut - artysta fotografik, mistrz rzemiosła artystycznego. Jego działalność na stałe wpisała się w historię polskiej fotografii. W latach 1982-2005 prowadził w Poznaniu przy ul. Św. Marcin 53 legendarną galerię, w której przez ponad 50 lat stał słynny fotoplastykon. Dzięki determinacji artysty i we współpracy z Miastem został on wyremontowany i stanowi obecnie jedną z atrakcji turystycznych Poznania. Antoni Rut jest autorem ponad 59 indywidualnych wystaw, które były prezentowane w galeriach i muzeach w Polsce oraz na całym świecie. Jest także pomysłodawcą i organizatorem szeregu ważnych wydarzeń fotograficznych, a jako wykładowca przez osiem lat prowadził kursy, ucząc setki młodych ludzi zasad artystycznego spojrzenia na otaczający świat.

Tomasz Sokołowski - profesor nauk prawnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest specjalistą w zakresie prawa cywilnego, handlowego, ubezpieczeniowego i rodzinnego. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Miasta Poznania I Kadencji (w latach 1990-1992). Miał znaczący wkład w rozwój polskiego prawa cywilnego, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego. Jako autor książek, monografii i artykułów naukowych przysłużył się kształceniu kolejnych pokoleń prawników, m.in. na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie pełnił funkcję dziekana. Publikował w wielu czasopismach i nadal angażuje się w prace badawcze oraz redakcyjne. Pełniąc funkcję prezesa Klubu Inteligencji Katolickiej w Poznaniu, aktywnie angażował się w życie społeczno-kulturalne miasta.

Stowarzyszenie Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych (WOKiSS) - powstało w 1990 roku z intencją udzielania wsparcia kadrom odradzającego się po 1989 roku samorządu terytorialnego. Dostarczało prezydentom, wójtom i burmistrzom, a później starostom powiatów, potrzebnej wiedzy i umiejętności do zarządzania strukturami samorządowymi oraz pracy na rzecz administracji publicznej. Organizując wizyty studyjne w krajach rozwiniętej demokracji, pozwalało polskim samorządowcom czerpać najlepsze wzorce i pozyskiwać doświadczenie. Inicjatorami powstania stowarzyszenia było grono kilkunastu przedstawicieli poznańskiego środowiska akademickiego. Na jego czele stali senator prof. Ryszard Ganowicz oraz prof. Ewa Borkowska-Bagieńska. Na stanowisko dyrektora ośrodka powołano Macieja Kozika, znanego poznańskiego prawnika, który do dziś pełni tę funkcję.

Nagrody Miasta Poznania: artystyczna, naukowa i sportowa

Nagrodę Naukową Miasta Poznania otrzymał prof. Przemysław Czapliński. To znakomity krytyk literacki, profesor literatury współczesnej związany z Instytutem Filologii Polskiej UAM. Jego działalność naukowa i zainteresowania skupiają się wokół historii i teorii literatury oraz krytyki literackiej. Jest autorem ponad 200 publikacji, organizatorem ogólnopolskich konferencji naukowych, a swoją wiedzę wykorzystuje m.in. jako juror konkursów, np. Literackiej Nagrody NIKE (1997-2001).

- Historyk literatury to zawód o podwyższonym stopniu ryzyka, bo musi wejść pomiędzy zwaśnionych. Literatura to bowiem reprezentacja zróżnicowanych, skonfliktowanych racji, światopoglądów, często niepełnych. a także emocji - mówił Przemysław Czapliński. - Co robi historyk literatury z tą kotłowaniną? Podpatruje samorząd! Do pewnego momentu musi dopuścić do głosu jak największą ilość zróżnicowanych głosów i poglądów. Chwilę później jednak musimy się rozstać - dzieje się to wtedy, gdy historyk literatury uświadamia sobie, że nie wolno mu przeprowadzić głosowania. Jego zadanie polega na tym, by zrozumieć ów tumult, pokazać, skąd biorą się te poglądy, pewność i agresja która im towarzyszy. 

Laureatem Nagrody Artystycznej Miasta Poznania został prof. Piotr C. Kowalski. To wybitny artysta malarz związany ze stolicą Wielkopolski. W latach 1993-1999 był dziekanem Wydziału Edukacji Artystycznej PWSSP w Poznaniu. Od 2000 do 2015 roku prowadził studencką galerię "Na Polskiej". Jest autorem m.in. cykli obrazów "Żywa natura - Martwa natura", od 2004 roku wspólnie z Joanną Janiak realizuje cykle "Megabajty malowania" i "Obrazy mroźne". Artysta wręczył przedstawicielom samorządu swoje dzieło z cyklu "obrazy przejściowe i przejezdne".

- To obraz, który powstał dwa, może trzy tygodnie temu na Starym Rynku w Poznaniu - wyjaśniał prof. Piotr C. Kowalski. - Jest nie tylko do oglądania, ale również do czytania.

Nagrodę Sportową Miasta Poznania otrzymał Michał Kotkowski. To lekkoatleta, specjalizujący się w biegach krótkich, brązowy medalista mistrzostw świata i  dwukrotny mistrz Europy. W 2017 roku zadebiutował na mistrzostwach świata w Londynie, gdzie w biegu na 400 metrów zdobył brązowy medal - był przy tym najmłodszym zawodnikiem w gronie finalistów. Rok później został dwukrotnym mistrzem Europy w Berlinie - w biegach na 200 i 400 metrów, otrzymał również brązowy medal w rywalizacji na 100 metrów. Dwa razy brał udział w igrzyskach paraolimpijskich: w 2021 i w 2024 r., za każdym razem dostając się do finału. 

- Dziękuję Miastu za tak wielkie wyróżnienie - mówił Michał Kotkowski. - Dziękuję również mojemu trenerowi, Andrzejowi Wróblowi, który także jest poznaniakiem i wierzył we mnie od początku. Obiecuję, że będę godnie reprezentował Miasto i kraj na wszystkich imprezach - zdobędę krążek i będą Państwo ze mnie dumni. 

W kategorii "trener" Nagrodę Sportową Miasta Poznania otrzymał Krzysztof Rachwalski.

- Jest mi niezmiernie miło, że znalazłem się wśród osób Zasłużonych dla Miasta Poznania - Krzysztof Rachwalski. - Czuję się bardzo doceniony i wyróżniony. Ale chciałbym podkreślić, że sukces w grach zespołowych, zwłaszcza w sporcie, nie jest dziełem jednej osoby. To zawsze zasługa zespołu - dlatego dziękuję moim zawodniczkom, współpracownikom i całemu środowisku hokeja na trawie, bo wyróżnienie dla mnie jest również wyróżnieniem dla wszystkich, którzy pracują na rzecz tego sportu. 

Krzysztof Rachwalski jest trenerem hokeja na trawie. W 2009 roku rozpoczął pracę z kobiecą reprezentacji Polski w tej dyscyplinie. W 2025 roku doprowadził ją do pierwszego miejsca na podium i złotego medalu podczas halowych mistrzostw świata. Jako zawodnik Pocztowca Poznań ma też na koncie mecze w reprezentacji Polski, wielokrotne mistrzostwo kraju, a także Halowy Klubowy Puchar Europy.

AW