Smart City

Zmiany gatunkowe

W ostatnich dekadach znacząco zmniejszyła się liczba wróbli i mazurków, ptaków niegdyś powszechnie spotykanych przy każdym podwórku. Podobny los spotyka jaskółki: zarówno oknówkę, jak i dymówkę. Powodem jest m.in. niewłaściwa modernizacja budynków, która nie uwzględnia potrzeb ptaków oraz niechęć mieszkańców, którzy narzekają na zabrudzenia elewacji. Wycofują się również niektóre gatunki śpiewające, jak pokrzewka ogrodowa. Zmiany w zieleni miejskiej sprzyjają natomiast innym ptakom. Pleszka, rudzik czy kapturka coraz częściej pojawiają się w parkach i ogrodach.

Zieleń w mieście się starzeje, a im jest starsza, tym jest lepsza dla większości gatunków ptaków. Przykładem gatunku, który wykorzystuje tę zależność, jest kapturka. To jest ptaszek, którego jeszcze 10 lat temu mieliśmy kilkanaście, może kilkadziesiąt par w Poznaniu. Myślę, że w tej chwili jest ich kilkaset, jak nie kilka tysięcy par. - mówi prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Dobrze radzi sobie także gołąb grzywacz oraz pustułka, która przystosowała się do życia w miejskim krajobrazie. Na ptaki w mieście oddziałuje wiele czynników. To m.in. remonty budynków, prowadzone bez uwzględnienia siedlisk gatunków takich jak jerzyk czy jaskółki. Natomiast starzenie się zieleni korzystnie oddziałuje dla wielu gatunków niż młode nasadzenia. Należy zwrócić uwagę, że hałas i światło, czyli zanieczyszczenia akustyczne i świetlne utrudniają ptakom funkcjonowanie w mieście.

Miasto wspiera ptaki

Choć nie wszystkie procesy da się zatrzymać, istnieją proste działania, które mogą realnie poprawić warunki życia ptaków. Pozostawianie naturalnej zieleni i ograniczanie koszenia trawników, czy zakładanie łąk kwietnych to dobra praktyka na początek. Miasto Poznań także realizuje te założenia. W parkach miejskich wprowadzone zostało tzw. strefowanie zieleni. W tych o znaczeniu historycznym, np. Sołackim, czy też na terenach zielonych, w których zamontowane są systemy nawadniania (np. parkach im. Adama Mickiewicza, Chopina czy na Skwerze Sprawiedliwych wśród Narodów Świata) trawniki kosi się częściej, są to więc miejsca wypielęgnowane. Natomiast w pozostałych parkach stosuje się strefowanie zieleni, co pozwala pozostawiać fragmenty niekoszone. Tam przycinanie trawy odbywa się od czterech do dwóch razy w sezonie.

Standardy Ochrony Ptaków

O tym, jak postępować, by ptakom w Poznaniu żyło się dobrze, można przeczytać w standardach ochrony ptaków w mieście. Zawarto tam także wskazówki i wytyczne dla przedsiębiorców i deweloperów. Dokument ma przede wszystkim uporządkować zasady związane z ochroną siedlisk ptaków i nietoperzy, które żyją w miejskiej zabudowie. Dzięki temu łatwiej jest chronić ich miejsca gniazdowania, odpoczynku i zimowania, a także zapobiegać sytuacjom, w których prace budowlane mogłyby im zaszkodzić. Standardy podpowiadają, jak planować inwestycje tak, by ograniczyć ryzyko niszczenia siedlisk, a gdy to konieczne - jak zapewnić zwierzętom odpowiednią rekompensatę. W ten sposób chroni się nie tylko ptaki i nietoperze, ale też dba o większą harmonię między rozwojem miasta a przyrodą. Cały dokument można przeczytać na stronie [LINK].

Jak pomóc ptakom w Poznaniu?

Jako mieszkańcy możemy wieszać skrzynki lęgowe oraz wystawiać poidełka latem, kiedy ptaki szczególnie cierpią na brak wody. Najważniejszym narzędziem w ochronie ptaków pozostaje jednak edukacja. To my, poprzez swoje codzienne wybory i nacisk na dobre praktyki, możemy realnie wpływać na warunki bytowania ptaków w mieście.

AW