Równość społeczna ściśle wiąże się z koncepcją miast bliskiej odległości. Jedną z nich jest strategia miasta 15-minutowego. Polega ona na dostosowaniu ekosystemu miejskiego tak, by większość codziennychpotrzeb, takich jak m.in. praca, zrobienie zakupów, edukacja i opieka zdrowotnamożna było zaspokoić w najbliższej okolicy, w miejscach osiągalnych w ciągu kwadransapieszo, roweremczy komunikacją miejską. Aby to się udało, wymagana jest stała współpraca wielu instytucji. Cel można osiągnąć dzięki dobrze zaprojektowanej przestrzeni miasta i mądrze zaplanowanej sieci połączeń miejskiego transportu. 

Koncepcja nowatorskiego i inkluzywnego planowania miasta, do niedawna będąca dla większości miejskich jednostek wizją raczej utopijną, zyskała na znaczeniu w czasie pandemii Covid-19. To właśnie ten trudny dla nas okres pokazał, jak bardzo ważny i potrzebny jest zrównoważony ekosystem miejski. W czasie, kiedy poziom zakażeńkoronawirusem osiągał kolejne szczyty na statystycznych słupkach, nasze potrzeby i wymagania uległy diametralnym zmianom.  

Życie mieszkańców z dnia na dzień musiało stać się dużo bardziej zadaniowe, a wykonywanie codziennych czynności znacznie się skomplikowały, zaczęły wywoływać skrajne emocje, a nawet lęk. Kluczowym zadaniem stało się zapewnienie mieszkańcom jak najbardziej kompleksowej oferty lokalnych usług, dostępnej na "wyciągnięcie ręki". Chociażby dlatego, by nie musieli oni spędzać kilkudziesięciu minut w zatłoczonych pojazdach komunikacji miejskiej.Ten model projektowania miast jest także odpowiedzią na niekorzystne zmiany wynikające z kryzysu klimatycznego. 

Jak i gdzie powstała koncepcja miasta bliskich odległości?  

Wywodzi się ona z historycznej idei bliskości idostępności oraz tworzenia lokalnych społeczności wokół rynków dzielnic miejskich. Funkcjonowanie dawnych miast było oparte nazałożeniu dostępności wszelkich usług w jednej dzielnicy, w odległości pieszego spaceru. Załatwienie codziennych spraw nie wymagało jazdy bryczką, pociągiem, czy później samochodem. W 21. wieku, w dobie nowoczesnego transportu i technologii, realia są zupełnie inne. Rozwiązania wskazuje, twórca konceptu miasta 15-minutowego, Carlos Moreno - wybitny naukowiec, znany ze swojej koncepcji "Smart City", a obecnie doradca osobistości najwyższego szczebla, w tymAnne Hidalgo, burmistrzyni Paryża.  

Rozwiązania proponowane przez Morenozostałyzauważonedziękidziałaniom prowadzonymprzez władze Paryża od 2019 roku. Postawiły one sobieza cel wprowadzenie udogodnień, zwiększenie powierzchni zielonych oraz stworzenie różnych typów mieszkań tak, by wszystko było dostępne w najbliższej okolicy, w odległości 15 minut spacerem, osiągalne na rowerzelub za pomocąmikromobilnych środków transportu bez konieczności wsiadania do samochodu.Wspomniany wcześniej kryzys klimatyczny i wybuch pandemii koronawirusabyły impulsem do zmian. Grupa C40 CitiesClimateLeadership Grow lipcu 2020 roku przygotowała i opublikowała wytyczne dla miast, wskazujące jak "budować z powrotem lepiej" w oparciu o koncepcję miasta 15-minutowego, odnosząc się w szczególności do planów wdrożonych w Mediolanie, Madrycie, Edynburgu i Seattle poepidemii COVID-19.  

Autorzy tego dokumentupodkreśliliznaczenie zaangażowania lokalnych społeczności poprzez wykorzystywanie mechanizmów takich jak budżet obywatelski czy konsultacji społecznych oraz wskazali na koniecznośćdostosowywaniamiejskiej infrastruktury, aby zachęcić mieszkańców do integracji. 

Na czym polega równość społeczna w mieście? 

Równość społeczna w tym wypadku oznacza przede wszystkim równy dostęp do całej infrastruktury i funkcjonalności oferowanych przez miasto. Działania te nie obejmują tylko przestrzeni infrastrukturalnej (parków miejskich, obiektów sportowych, punktów użyteczności publicznej, komunikacji publicznej), ale obejmują także usługi cyfrowe.  

Rolą miasta jest zapewnienie wszystkim łatwego dostępu do wszelkich jego zasobów oraz przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu i fizycznemu jednostek i grup społecznych, przez tworzenie takichproduktów i usług, które zapewniają dostęp także osobom ze specjalnymi potrzebami, niepełnosprawnościami lub zaburzeniami.  

Poznań jako miasto 15 minutowe 

Stolica Wielkopolski została zaprojektowana przez pruskich architektów, w ten sposób, że spełnia ono założenia koncepcji 15-minutowej. To duże miasto z małomiasteczkową atmosferą. Można w nim obejrzeć pierwszoligowy mecz piłki nożnej, międzynarodowe koncerty, mieć dostęp do wysokiej kultury i usług publicznych,przy czym przestrzenie mieszkalne i biurowesą położone w niewielkiej odległości.  

Poznań dąży do poprawy i rozbudowy miejskiej infrastruktury, a jego jednostkibiorą udział w projektach rozwijających ideę 15-minutowych miast. Realizowane są projekty, które poprawiają infrastrukturę dzielnicowych ryneczków, modernizowana jest sieć transportu miejskiego, digitalizowane są kolejne usługi miejskie. Miasto Poznańw swoich komunikatach dba o prosty język urzędowy oraz tworzy i udostępnia aplikację Smart City Poznań, by ułatwić dostęp mieszkańcom do ważnych i użytecznych cyfrowych produktów miejskich. 

KG WNP

Źródła: 

https://en.wikipedia.org/wiki/15-minute_city

https://www.weforum.org/agenda/2022/03/15-minute-city-stickiness/

https://www.deloitte.com/global/en/Industries/government-public/perspectives/urban-future-with-a-purpose/15-minute-city.html

https://www.moreno-web.net/