Zasady postępowania przy wykonywaniu prac związanych z termoizolacją budynków stanowiących siedliska lęgowe jerzyków

W ramach działań popularyzatorskich uświadamiających zarządcom budynków obowiązek ochrony ptaków w miejskiej przestrzeni architektonicznej przekazujemy informację dotyczącą postępowania podczas wykonywania prac remontowych budynków przy jednoczesnym przestrzeganiu zasad utrzymania siedlisk ptaków objętych ochroną prawną.

q - grafika artykułu
Budynek w trakcie prac termoizolacyjnych (fot. WOŚ UMP)

Wiele gatunków ptaków występuje wyłącznie w miastach, w których osiąga największe zagęszczenia lęgowe. Coraz to nowe gatunki ptaków zasiedlają budowle stworzone przez człowieka oraz związane z terenami otwartymi i zadrzewieniami w miastach. Niektóre z nich w przyszłości być może utracą naturalne siedliska i ich jedynymi enklawami będą właśnie miasta.
Część z nich zasiedla strychy, stropodachy i różnego rodzaju nisze, inne gnieżdżą się w niewielkich szczelinach i otworach.
Szczególnie wiele sympatii wśród mieszkańców miast budzi jerzyk gnieżdżący się przede wszystkim w szczelinach i stropodachach.
Zróżnicowany czas przystępowania do lęgów oznacza, że ptaki mogą gnieździć się w budynkach cały rok. Biorąc pod uwagę typ i stan budynku (występowanie szczelin, otworów, wnęk itp.) inwestor może sam stwierdzić jego potencjalne wykorzystanie przez ptaki. Mając wątpliwości należy zwrócić się do ornitologa, który ustali miejsca zasiedlone przez dany gatunek.  

W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną (zgodnie z art. 52 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z póź. zm.), uszczegółowionym zapisem § 7 pkt 6 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. (w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt- Dz. U. Nr 237, poz. 1419) obowiązuje zakaz niszczenia ich siedlisk i ostoi.

* W świetle ww. przepisów jako siedlisko roślin, zwierząt  lub grzybów przyjmuje się obszar występowania roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnego stadium ich rozwoju.Miejsca lęgowe ptaków chronionych, zlokalizowane na budynkach mieszkalnych (m.in. w stropodachach) należy więc traktować jako ich siedliska, podlegające ochronie prawnej.

Każdy przypadek podjęcia prac skutkujących ograniczeniem dostępu ptaków (oraz nietoperzy) do miejsc ich regularnego występowania i rozrodu należy kwalifikować jako niszczenie miejsc lęgowych i schronień tych zwierząt, a zatem jako  naruszenie zakazu, o którym mowa ustawie o ochronie przyrody.
*Przed przystąpieniem do wykonywania termoizolacji budynków należy wystąpić do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o wydanie zezwolenia w trybie art. 56 ust 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody na odstępstwo od zakazu, o którym mowa w art. 52 ust 1 pkt 4 tj. o zezwolenie na zniszczenie siedlisk i ostoi ptaków.   
Decyzja RDOŚ jest niezależna od decyzji związanych z wymogami prawa budowlanego.