Smart City

W wyniku rozbudowy sieci dróg dochodzi do przekształcenia środowiska przyrodniczego oraz nieodwracalnych zmian wpływających na zubożenie składu gatunkowego roślin i zwierząt, a nawet do ich wyginięcia. Niezmiernie ważne, przy wydawaniu wskazań co do miejsca przyszłych zielonych mostów biologicznych, są informacje o szlakach wędrówek preferowanych przez określone gatunki zwierząt. Budując autostrady, w tym A2, przekształca się środowisko, powstaje nowy ład ekologiczny i przestrzenny. Aby zminimalizować negatywne skutki przedsięwzięcia wznosi się masywne budowle habitatowe, zwane zielonymi mostami lub ekoduktami (zdj. nr 1), co umożliwia przetrwanie wielu gatunkom.
Przez pojęcie zielonych mostów rozumie się rozwiązania architektoniczne stwarzające możliwość migracji dzikich zwierząt mimo istnienia autostrad. Umożliwienie migracji dzikich zwierząt dotyczy głównie dużych zwierząt kopytnych, jak: jelenie, sarny, łosie, dziki. Autostrady są szczególną przeszkodą dla tego typu zwierząt. Jednym z elementów warunkujących migrację zwierząt jest ciągłość drzewostanu leśnego (zdj. nr 2).
Budowa zielonych mostów musi być poprzedzona wnikliwą analizą życia dzikich zwierząt w bardzo szerokim zakresie, po to, aby owe mosty były przez nie akceptowane. Lokalizacja zielonych mostów nie może być przypadkowa. Zwierzęta cyklicznie zmieniają miejsca swojego pobytu w zależności od rejonów żerowania, schronienia, odpoczynku i wodopojów, a także i rozrodu. Migracja ta związana jest też z porami roku, a także z koniecznością wymiany genów pomiędzy populacjami. Brak migracji zwierząt powoduje w dłuższej perspektywie czasu uniemożliwienie przeżycia danej populacji.
Szerokość zielonych mostów uzależniona jest od gatunków zwierząt żyjących na danym terenie, które będą z nich korzystać. Przyjmuje się, że wynoszą one dla: jeleni - 150 m, dzików - 250 m, saren - 100 m, lisów i kuny leśnej - 50 m, zajęcy, borsuków i kuny domowej - 10 m. Ale np. w Szwajcarii szerokości zielonych mostów wynoszą od 140 do 200 m. Autostrady powinny być ogrodzone ze względu na niebezpieczeństwo wtargnięcia na nie zwierząt. Zaleca się także, aby autostrady posiadały przeźroczyste ekrany akustyczne o wysokości 5 m. Powierzchnie zielonych mostów muszą leżeć w tej samej płaszczyźnie co otaczający je teren. Łączy się to z koniecznością obniżenia autostrady przebiegającej wtedy w tunelu. Na powierzchni zielonych mostów muszą rosnąć drzewa i krzewy. Daje to zwierzętom poczucie stałego kontraktu ze środowiskiem i wtedy trasy migracyjne pokonują tak, jakby stanowiły one element naturalnego środowiska. Zwierzęta pokonują je wtedy bezstresowo.
Prawidłowa lokalizacja i budowa zielonych mostów wymaga dużej wiedzy przyrodniczej, a także korzystania z doświadczeń innych krajów, które wprowadziły ten sposób ochrony dzikich zwierząt w warunkach funkcjonowania autostrad.
Okazało się, że zachowanie korytarzy ekologicznych jest bardzo istotne nawet dla tak mobilnych zwierząt jak ptaki. Podczas tworzenia środowiska podzielonego na małe wyspy poprzecinane drogami maleje znacznie różnorodność genetyczna izolowanych populacji.
Aby ten proces zahamować w Europie zaczęto budować zielone mosty i tunele dla zwierząt. Przejścia dla zwierząt powinny być budowane na wszystkich drogach, gdzie przewiduje się ogrodzenia i inne bariery, np. rowy czy nasypy oraz tam, gdzie natężenie ruchu przekracza 10 tysięcy pojazdów na dobę. W zał. nr 1 przedstawiono składowe inwestycji mające na celu ochronę środowiska i poprawę walorów estetycznych drogi na odcinku 135,7 km autostrady A2 (lokalizację przejść ustalono na podstawie przeprowadzonych badań naukowych oraz przy współpracy z odpowiednimi nadleśnictwami).