Zasady współpracy
Współpracę organów administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi w sferze zadań publicznych określa ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Wzajemna współpraca odbywa się na zasadach pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji, jawności (art. 5 ust. 3 ustawy) i przybiera dwie główne formy: pozafinansową (merytoryczną) oraz finansową.
Pozafinansowe formy współpracy dotyczą głównie:
- wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności przez organy administracji publicznej i organizacje,
- konsultowania z organizacjami pozarządowymi projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji,
- konsultowania projektów aktów normatywnych dotyczących sfery pożytku publicznego z radami pożytku publicznego,
- tworzenia wspólnych zespołów doradczych i inicjatywnych, składających się z przedstawicieli sektora pozarządowego i administracji publicznej.
Zaproponowany, przez ustawodawcę, katalog wspólnych działań jest wyłącznie przykładowy i możliwe jest jego rozszerzanie, w ramach i na podstawie obowiązujących przepisów prawnych.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przewiduje obowiązek uchwalenia przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi (art. 5a ust. 1). Ustawa wymaga by program przed uchwaleniem był konsultowany z organizacjami pozarządowymi.
Finansowe formy współpracy to realizacja zadań publicznych przez organizacje pozarządowe, które mogą występować w czterech formach:
- powierzania wykonywania zadania publicznego wraz z udzieleniem dotacji na sfinansowanie jego realizacji,
- wspierania wykonywania zadania publicznego wraz z udzieleniem dotacji na częściowe dofinansowanie jego realizacji,
- w ramach inicjatywy lokalnej,
- w ramach umowy partnerstwa określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.
Zlecanie zadań publicznych odbywa się głównie poprzez otwarte konkursy ofert lub w procedurze tzw. małych grantów.