Laureaci Konkursu - edycja 2007/2008
Spośród prac magisterskich nagrody otrzymali:
1. Marta Stelmaszewska
"Badanie powierzchniowych próbek gleb na obecność biodostępnych metali ciężkich w obszarach przeznaczonych do bioremediacji"
Akademia Ekonomiczna
Promotor: prof. dr hab. Florian Domka
Nagrodę przyznano za badania mogące być wykorzystane w opracowaniu metod unieszkodliwiania zanieczyszczeń metalami ciężkimi w obszarach przeznaczonych do remediacji.
Gleba, jako składnik zewnętrznej warstwy skorupy ziemskiej, znajduje się w stanie dynamicznej równowagi. Naruszenie owej równowagi może spowodować niekorzystne zmiany w całym ekosystemie. Do takich czynników powodujących degradację gleby należą skażenia chemiczne.
W pracy podjęto badania nad stopniem zanieczyszczenia, głównie metalami ciężkimi, terenu po składowisku odpadów komunalno-przemysłowych w Poznaniu, znajdującym się w okolicy ulic Zawady i Prymasa A. Hlonda. Obszar ten, w świetle przepisów prawa można zakwalifikować do terenów grupy C o podwyższonym zanieczyszczeniu metalami ciężkimi. W pracy zbadano także poziom biodostępności metali ciężkich.
Wyniki badań pozwalają na wybór metody remediacji, umożliwiającej uniknięcie dalszego stopniowego przemieszczania się jonów metali i zanieczyszczania wód. Pozostawienie ich w powierzchniowych warstwach gleby stanowić będzie zagrożenie dla tego obszaru.
2. Kornelia Krzyżaniak
"Projekt estetyzacji Parku Szelągowskiego w Poznaniu"
Akademia Rolnicza
Promotor: prof. dr hab. Piotr Urbański
Autorka stworzyła ciekawą koncepcję estetyzacji parku, w której w udany sposób starała się dostosować nowy układ kompozycyjny do funkcji rekreacyjnej i komunikacyjnej. Pracę można potraktować jako koncepcję, która po zaakceptowaniu przez Miejskiego Konserwatora Zabytków, może stanowić podstawę do opracowania projektu technicznego rewaloryzacji parku.
W pracy został opisany stan istniejący parku, w tym charakterystyka szaty roślinnej, układu komunikacyjnego, elementów architektury ogrodowej oraz tabela dendrologiczna zawierająca wyniki szczegółowej inwentaryzacji drzew i krzewów, a także zestawienie wiekowe drzewostanu.
W oparciu o wyniki badań wykonano projekt estetyzacji parku. Zawiera on uzasadnienie koncepcji projektowej, opis proponowanych elementów roślinnych i architektonicznych, wykaz projektowanej roślinności oraz dokładnie zwymiarowany projekt drogowy. Pracę zakończono wskazaniami prac pielęgnacyjnych koniecznych do przeprowadzenia na terenie Parku.
W efekcie powstała ciekawa koncepcja estetyzacji parku, w której w udany sposób starano się dostosować nowy układ kompozycyjny do funkcji rekreacyjnej i komunikacyjnej.
3. Martyna Antczak
"Teatr Muzyczny, Poznań, Al. Marcinkowskiego"
Politechnika Poznańska
Promotorzy: prof. dr hab. Marian Fikus,
dr Michał Ankiersztajn
Praca została nagrodzona za interesującą próbę lokalizacji prestiżowej inwestycji miejskiej jaką mógłby być Teatr Muzyczny przy Al. Marcinkowskiego. Polem pracy dyplomowej była złożona problematyka działań rewitalizacyjnych na terenie zdegradowanym kompozycyjnie i funkcjonalnie na obszarze miasta, posiadającym wielkie potencjalne możliwości oraz znamienitą historię.
Prace projektowe podjęte przez autorkę dotyczyły niezmiernie ważnej dla miasta, przestrzeni publicznej Poznania.
W pracy stworzono koncepcję urbanistyczną w postaci niezbędnej interwencji w strefę uliczną, koncepcję architektonicznego obiektu dyskretnie wpisanego w otoczenie o wielkiej wartości. Ponadto opracowano czytelną oprawę obiektu, nie powodującą nadmiernych turbulencji w warstwie ikonograficznej oraz projekt architektoniczny budynku teatru miejskiego.
Zespół działań rewitalizacyjnych, podjętych w otoczeniu teatru zmierzał do zachowania spoistości struktury przestrzennej, osadzenie złożonego programu funkcjonalnego w nadającym się do tego miejscu. Autorka sformułowała pomysłowe rozwiązania wewnętrznej przestrzeni budynku, jak również przestrzeni zewnętrznej, bezpośrednio związanej z obiektem teatru.
Projekt stanowi analizę możliwości i umiejętną aranżację dostępnego terenu oraz propozycję programową, która może być alternatywą dla tak zwanej funkcji komercyjnej oczekiwanej w sąsiedztwie Biblioteki.
Spośród prac magisterskich wyróżnienia otrzymali:
1. Maciej Dudziak
"Ocena i minimalizacja zagrożenia hałasem komunikacyjnym kampusu akademickiego Piotrowo"
Politechnika Poznańska
Promotor: dr Maria Golec
Wyróżnienie przyznano za przeprowadzenie badań akustycznych, opracowanie wyników pomiarów oraz stworzenie zaleceń mających na celu minimalizację uciążliwości hałasu na terenie kampusu Piotrowo.
Praca zawiera ocenę stanu akustycznego środowiska obszaru kampusu "Piotrowo". Ocenie podlegał hałas komunikacyjny przy ulicach: Jana Pawła II, Piotrowo, Kórnickiej i Berdychowo, przy czym największą uciążliwość hałasem zaobserwowano w otoczeniu ulicy Jana Pawła II.
W pracy umieszczono przykładowe rozwiązania minimalizacji hałasu dla wszystkich ulic wraz z ich kosztorysem. Należą do nich: ekrany akustyczne, tzw. ciche nawierzchnie, zmniejszenie prędkości dla ruchu samochodowego. Minimalizacja hałasu komunikacyjnego wiąże się z poniesieniem znacznych kosztów, lecz przestrzeganie norm wartości dopuszczalnych, może być skuteczne wyłącznie dzięki różnorodnym rozwiązaniom technicznym.
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na potrzebę podjęcia działań w kierunku minimalizacji hałasu na analizowanym obszarze.
2. Mateusz Burek
"Wpływ budownictwa mieszkaniowego na przesunięcie struktur społeczno - gospodarczych w obszarach metropolitalnych. Przykład Poznania"
Akademia Ekonomiczna
Promotor: prof. dr hab. Ryszard Domański
Praca została wyróżniona za podjęcie aktualnego tematu wpływu budownictwa mieszkaniowego i procesów suburbanizacyjnych na rozwój i wzrost struktur społeczno-ekonomicznych na terenach o najwyższym potencjale gospodarczym - w obszarach metropolitalnych. Opracowanie przyczyni się do lepszego zrozumienia mechanizmów funkcjonowania rynku nieruchomości w warunkach gospodarki rynkowej.
W ostatnich latach mieszkanie przestało być dobrem socjalnym, reglamentowanym i kontrolowanym przez państwo, a stało się towarem o określonej wartości i cenie. Zrównoważenie rozwoju budownictwa mieszkaniowego w miastach wymaga prowadzenia racjonalnej polityki przestrzennej przez władze samorządowe. Planowanie obszarów mieszkaniowych (lokalizacja, typ zabudowy) to zadanie bardzo odpowiedzialne, gdyż wpływa na jakość zamieszkania i percepcję przestrzeni.
Postrzeganie regionu przez jego mieszkańców stanowi istotny element wzrostu/spadku potencjału gospodarczego. Badanie nowych zasobów mieszkaniowych pozwoliło na obserwację zmian w preferencjach właścicieli dotyczących m.in. jakości zamieszkania, lokalizacji inwestycji mieszkaniowych, typu budownictwa mieszkaniowego, rodzaju prawa własności.
3. Andrzej Rybak
"Przeobrażenia flory i siedlisk związanych z ciekami wodnymi w różnych strefach urbanizacyjnych Poznania"
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Promotor: prof. dr hab. Bogdan Jackowiak
Wyróżnienie zostało przyznane za dokonanie oceny stanu sieci hydrograficznej w reprezentatywnej dla miasta części Poznania oraz wypracowanie wniosków dotyczących ochrony tego typu układu ekologicznego.
Poznańskie strumienie spełniają ważną rolę hydrograficzną i melioracyjną a utrzymywanie należytego ich stanu jest niezbędne dla zachowania tych funkcji. Mimo silnej presji urbanizacyjnej strumienie są nadal unikalnymi w skali miasta ostojami rzadkich i ginących gatunków roślin oraz siedlisk przyrodniczych. Ochrona tych środowisk ma istotne znaczenie dla funkcjonowania całego układu ekologicznego miasta i jest ważnym zadaniem dla władz Poznania.
Obiektem badań autora pracy było 18 strumieni występujących we wschodniej części Poznania. W pracy określono reguły jakie powinny obowiązywać w chronionych dolinach. Są one w pełni zgodne z zasadami i kierunkami zrównoważonego rozwoju miasta. Zwrócono uwagę na fakt, iż strumienie strefy podmiejskiej miasta Poznania mogą spełniać nie tylko funkcję krajobrazową ale i rekreacyjną, szczególnie dla mieszkańców nowo powstających osiedli. Zaproponowane metody modernizacji strumieni pozwalają na zaspokojenie potrzeb rozwoju miasta i jednoczesne unikanie bezpowrotnego zaniku walorów przyrodniczych ekosystemów wodnych.
4. Paweł Borowczyk
"Realizacja zadań marketingu terytorialnego na przykładzie miasta Poznania w latach 2004-2006"
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Promotor: prof. dr hab. Ryszard Kowalczyk
Wyróżnienie przyznano za próbę określenia zadań marketingu terytorialnego w realizacji strategii rozwoju jednostki osadniczej oraz zaprezentowanie wybranych narzędzi marketingowych wykorzystywanych w realizacji celów strategicznych miejskiej jednostki osadniczej.
Praca wskazuje czynniki determinujące skuteczne działania marketingowe, przede wszystkim nakierowane na kształtowanie wizerunku, podkreślając elementy wyznaczające atrakcyjność miasta. W pracy autor przyjął koncepcję marketingu terytorialnego miasta zakładając, iż funkcjonuje ono w sposób zbliżony do prywatnej firmy. Wytwarza bowiem, podobnie jak przedsiębiorstwo, pewne produkty i usługi, składające się na megaprodukt miejski, w celu zaspokajania potrzeb interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych, funkcjonując w warunkach konkurencji z innymi ośrodkami.
Egzemplifikacja przyjętych założeń dotyczących marketingu terytorialnego, została przeprowadzona w oparciu o analizę działań marketingowych, prowadzonych przez uprawnione podmioty w mieście Poznaniu w latach 2004 - 2006. Do adresatów marketingowej działalności miasta Poznania, w przedłożonej pracy, zaliczono przede wszystkim turystów, inwestorów, a także mieszkańców.
Istotną częścią pracy jest prezentacja elementów wizerunkotwórczego potencjału Poznania.
Spośród prac doktorskich nagrody otrzymali:
1. Sławomir Palicki
"Metody prospektywnej oceny następstw rewitalizacji obszarów miejskich"
Akademia Ekonomiczna
Promotor: prof. dr hab. Antoni Sobczak
Nagroda została przyznana za próbę opracowania procedury prospektywnej oceny projektów rewitalizacji obszarów miejskich, która w możliwie szerokim ujęciu uwzględniałaby specyfikę i wieloaspektowość rewitalizacji.
Celem rewitalizacji jest ożywienie zdegradowanego obszaru zurbanizowanego poprzez wprowadzenie doń nowej funkcji. Kluczowa staje się zatem kwestia wyboru takiego projektu i - co za tym idzie - funkcji, która wedle wszelkich przesłanek ma zapewnić możliwie korzystne następstwa. Wszelkie zamierzenia techniczne, finansowe, prawne i przestrzenne znajdują swoje przełożenie w późniejszych efektach ich wdrożenia.
Rozprawa traktuje o zagadnieniu rewitalizacji obszarów miejskich, koncentrując się na metodach prospektywnej oceny jej następstw. Dzięki niej możliwe jest rozpoznawanie szerszego niż dotychczas spektrum przesłanek towarzyszących wyborowi wariantu działania w obszarze rewitalizacji, przez co staje się instrumentem służącym lepszemu zrozumieniu sytuacji decyzyjnej.
Przedmiotowa problematyka jest w Polsce słabo rozpoznana, toteż praca wnosi nową wartość zarówno w kontekście teoretycznym, jak i aplikacyjnym.
2. Michał Beim
"Modelowanie procesu suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych i automatów komórkowych"
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Promotor: prof. dr hab. Waldemar Ratajczak
Praca została nagrodzona za skonstruowanie modelu hybrydowego łączącego automaty komórkowe i sztuczne sieci neuronowe, który został wykorzystany do analizy zjawiska suburbanizacji, które zachodzi w aglomeracji poznańskiej.
Konstrukcja modelu, wprowadzająca do symulacji automatami komórkowymi element stochastyczny, rozumiany jako atrakcyjność poszczególnych terenów dla rozwoju zabudowy, stanowi nowość nie tylko na gruncie polskiej, ale również światowej nauki. Atrakcyjność została określona za pomocą sztucznych sieci neuronowych na podstawie pogłębionej analizy dotychczasowych trendów urbanizacyjnych.
Cenną częścią pracy są badania empiryczne, które zostały przeprowadzone na szeroką skalę wśród osób, które zamieszkały na przedmieściach, z których ponad 2/3 stanowiły osoby, które wyprowadziły się z Poznania. Badania pozwoliły na określenie motywów przeprowadzki na przedmieścia, kryteriów wyboru nowego miejsca zamieszkania, a także zmiany zachowań komunikacyjnych. Były to pierwsze badania na tę skalę w aglomeracji poznańskiej, udowadniające że na jej terenie zachodzi samopodtrzymujący proces suburbanizacji.
3. Krzysztof Szwarc
"Determinanty głębokości ubóstwa gospodarstw domowych objętych pomocą społeczną w Poznaniu w latach 2001-2003"
Akademia Ekonomiczna
Promotor: prof. dr hab. Iwona Roeske-Słomka
Nagroda została przyznana za udane przeprowadzenie postępowania analitycznego umożliwiającego precyzyjne określenie wpływu różnych czynników na poziom głębokości ubóstwa gospodarstw domowych.
W okresie transformacji ustrojowej problem ubóstwa nabiera szczególnego znaczenia przede wszystkim ze względu na towarzyszące temu procesowi zjawisko bezrobocia. Niniejsza praca służy wyjaśnieniu, które z czynników społecznych i demograficznych gospodarstw domowych decydują o rozmiarach głębokości ubóstwa. Analizie poddano ponad 6 tys. gospodarstw domowych, które w latach 2001-2003 objęte były pomocą społeczną Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu.
Dokonane pomiary umożliwiły zhierarchizowanie grup gospodarstw domowych według przeciętnej odległości od linii ubóstwa. Za pomocą metody analizy ścieżkowej, określono wpływ społeczno-demograficznych cech gospodarstw domowych na poziom głębokości ubóstwa. Ponadto metoda ta pozwoliła zmierzyć siłę bezpośredniego oddziaływania zmiennych na poziom dochodów, a także poznać ich wzajemne powiązania.
Określenie determinant głębokości ubóstwa gospodarstw domowych i ich wzajemnych oddziaływań, pozwoliło na szczegółowe rozpoznanie splotu cech demograficzno-społecznych gospodarstw domowych, który sprzyja popadnięciu oraz pozostawaniu w sferze ubóstwa.
Spośród prac doktorskich wyróżnienia otrzymali:
1. Bogusz Modrzewski
"Struktura przestrzenno-funkcjonalna nadwarciańskiego obszaru Poznania"
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Promotor: prof. dr hab. Jerzy Parysek
Praca została wyróżniona za analizę stanu obecnego oraz zarysowanie kierunków potencjalnej rewitalizacji urbanistycznej części miasta, określanej jako "nadwarciański obszar Poznania".
Praca stanowi prezentację serii badań i analiz położonego nad rzeką Wartą obszaru w Poznaniu, obejmującego dzielnicę Chwaliszewo, tereny Starej Gazowni Miejskiej oraz ulice Grobla i Mostowa. Stan tego terenu nadal odstaje od wizerunku dynamicznie rozwijającego się miasta, a jednocześnie drzemią w nim niewykorzystane zasoby rozwojowe. Praca podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie; jakie czynniki nie pozwalają pewnym częściom miast nadążyć w rozwoju za innymi oraz co należy uczynić aby to się zmieniło.
Do pracy dołączono autorską koncepcję rewitalizacji badanego terenu. Projekt urbanistyczny dla obszaru badań składa się z dwóch warstw. W pierwszej określa się rolę badanego obszaru w ramach śródmieścia miasta, w drugiej jego wewnętrzne ukształtowanie.
Autor zaprezentował rozbudowaną, zintegrowaną metodykę badań, uwzględniającą aspekty: urbanistyczne, geograficzne, historyczne, socjologiczne i planistyczne.
2. Artur Kowalski
"Oznaczanie rtęci i jej form specjacyjnych w próbkach środowiskowych"
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Promotor: prof. dr hab. Jerzy Siepak
Praca została wyróżniona za przeprowadzenie badań dotyczących oceny zanieczyszczenia poszczególnych komponentów środowiska rtęcią i jej formami, rozkładu przestrzennego i potencjalnej migracji tego toksycznego pierwiastka na terenie Poznania i Wielkopolski.
W pracy zoptymalizowano i zwalidowano procedurę ekstrakcji sekwencyjnej, która pozwoliła na oznaczenie pięciu odmiennych frakcji rtęci, różniących się biodostępnością i mobilnością w środowisku. Jest ona jedną z nielicznych w świecie procedur ekstrakcji sekwencyjnej rtęci, która z powodzeniem może być wykorzystana do analizy próbek środowiskowych nie poddanych silnej antropopresji.
Zdecydowana większość próbek do analiz rtęci całkowitej oraz frakcjonowania rtęci została pobrana z terenów miasta Poznania oraz okolic, mających wpływ pośrednio i bezpośrednio na środowisko przyrodnicze aglomeracji Poznańskiej.
Uzyskane wyniki stanowią uzupełnienie danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu na temat zanieczyszczeń rtęci w różnych komponentach, a w niektórych przypadkach weryfikują zawyżone wyniki otrzymane przez WIOŚ. Ponadto na podstawie otrzymanych wyników sporządzono mapy rozkładu zanieczyszczeń rtęcią w mieście Poznaniu i Wielkopolsce, co może przyczynić się do przewidywania ewentualnych dróg skażenia środowiska.
3. Małgorzata Orczyk
"Analiza i ocena wpływu natężenia ruchu drogowego na poziom hałasu w otoczeniu autostrady A2 na odcinku Komorniki - Krzesiny"
Politechnika Poznańska
Promotor: prof. dr hab. Franciszek Tomaszewski
Praca została wyróżniona za opracowanie zagadnień związanych z analizą i oceną wpływu hałasu drogowego na kształtowanie klimatu akustycznego terenów położonych wzdłuż szlaków komunikacyjnych, na przykładzie poznańskiego odcinka autostrady A2.
Hałas komunikacyjny jest uważany za jeden z najbardziej rozpowszechnionych i dominujących źródeł dyskomfortu zamieszkania. Rozprawa doktorska dotyczy analizy i oceny wpływu hałasu drogowego na kształtowanie klimatu akustycznego terenów położonych wzdłuż poznańskiego odcinka autostrady A2 Komorniki - Krzesiny. W pracy dokonano oceny klimatu akustycznego osiedli położonych w pobliżu omawianego odcinka, w miarę włączania do ruchu kolejnych płatnych odcinków autostrady. Głównym zadaniem stało się opracowanie modelu pozwalającego szacować poziomy dźwięku w różnej odległości od jezdni autostrady, w zależności od liczby przejeżdżających przez omawiany odcinek pojazdów oraz określenie wpływu omawianego fragmentu autostrady A2 na klimat akustyczny terenów położonych w jej pobliżu. Opracowano dwa modele: statystyczny i matematyczno-fizyczny, które umożliwiają prognozowanie hałasu w środowisku autostrady.
4. Przemysław Kieliszewski
"Polityka kulturalna wobec rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce"
Uniwersytet im. A. Mickiewicza
Promotor: prof. dr hab. Jacek Sójka
Praca została wyróżniona za podjęcie problematyki narzędzi polityki kulturalnej władz samorządowych, które skutecznie mogą wpływać na aktywność kulturalną obywateli, w aspekcie sposobu przejawiania się społeczeństwa obywatelskiego.
Wychodząc z założenia, iż polityka kulturalna mieści się w szerzej rozumianej polityce publicznej, ma ona za zadanie odpowiadać na potrzeby społeczeństwa, kształtować w nim postawy obywatelskie.
Kultura w opinii mieszkańców Poznania, nie jest tylko dodatkiem do życia codziennego. Odgrywa ona rolę znaczącą, zarówno w życiu indywidualnym, jak i wymiarze ogólnospołecznym. Podkreślić należy także tzw. "promocyjne znaczenie przypisywane kulturze". Według zgodnej opinii wszystkich badanych respondentów, to właśnie kultura może stać się wizytówką miasta.
Praca stanowi krok na drodze do celów jakie stawia się polityce kulturalnej dziś. Badania diagnozują pewien stan rzeczy, a rekomendacje z nich płynące dają konkretne wskazówki do wprowadzania zmian i reform. Praca stanowi przykład ukierunkowanych praktycznie badań nad kulturą.