Hipolit Cegielski - prekursor polskiego przemysłu

Hipolit Cegielski urodził się 6 stycznia 1813 r. w Ławkach koło Trzemeszna. Dzięki bardzo dobrym wynikom w nauce otrzymał stypendium rządowe i podjął studia z filologii klasycznej na uniwersytecie berlińskim, gdzie na podstawie rozprawy De negatione uzyskał tytuł doktora filozofii.

Po powrocie do Poznania objął posadę nauczyciela w gimnazjum Marii Magdaleny, gdzie uczył łaciny, greki, języka polskiego oraz historii i geografii. Jednocześnie intensywnie pracował naukowo, publikując rozprawy z zakresu językoznawstwa, w tym m.in. artykuł " O powstaniu mowy i szczególnych języków" (1841), rozprawę "O słowie polskim i koniugacjach jego" (1842). Napisał również podręcznik gramatyki greckiej (1843) oraz szeroko znaną i parokrotnie wznawianą "Naukę poezji" (1845), która poza teorią poezji zawierała obszerne wypisy z literatury polskiej.

Zmuszony do rezygnacji z posady nauczyciela podjął decyzję o rozpoczęciu działalności kupieckiej. Po odbyciu praktyki w Berlinie, założył w Bazarze 30 września 1846 roku sklep z wyrobami żelaznymi, a później warsztaty naprawcze na ul. Butelskiej (1850), fabrykę narzędzi i maszyn rolniczych przy ul. Koziej (1855) oraz odlewnię i kuźnię przy ul. Strzeleckiej (1859). W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, Cegielski napisał i wydał w 1858 r. bogato ilustrowany katalog swoich produktów pt. "Narzędzia i machiny uznawane za najpraktyczniejsze", który był jednym z pierwszych tego typu wydawnictw na ziemiach polskich.

H. Cegielski odnosił liczne sukcesy gospodarcze. Jego fabryka stała się najważniejszym polskim zakładem przemysłowym w Poznaniu, a jej założyciel najwybitniejszym polskim przemysłowcem w zaborze pruskim.

Jeszcze podczas pracy w gimnazjum Marii Magdaleny związał się z Karolem Marcinkowskim i założonym przez niego Towarzystwem Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Po śmierci Marcinkowskiego pełnił w Towarzystwie różne obowiązki w tym funkcję wiceprezesa w latach 1850 - 1868. Ponadto H.Cegielski aktywnie działał w Towarzystwie Przemysłowym, którego był współtwórcą i prezesem, Centralnym Towarzystwie Gospodarczym, którym kierował w latach 1865 - 1868, a także w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk.

H. Cegielski należał do grona twórców prasy polskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim. W 1848 r. założył pierwszy polski dziennik "Gazetę Polską", w której był przez pewien czas redaktorem naczelnym i jednym z autorów. Po likwidacji "Gazety" w 1850 r., w związku z ogłoszeniem przez władze pruskie restrykcyjnych zarządzeń prasowych, razem z W. Stefańskim i W. Bendkowskim założył "Gońca Polskiego", który wychodził do końca 1851 r. Do działalności wydawniczej wrócił w 1859 roku. Założył wtedy "Dziennik Poznański", który z biegiem czasu stał się jednym z najważniejszych czasopism Wielkopolski.

Hipolit Cegielski zmarł 30 listopada 1868 r. w Poznaniu.

sieci społecznościowe