Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

5 maja 1829 r. otwarto budynek biblioteki, ufundowany przez Edwarda hrabiego Raczyńskiego, w którym udostępnił do użytku publicznego 17 tys. woluminów z własnego księgozbioru. Znalazły się w nim cenne rękopisy, starodruki i atlasy z XV-XVII wieku. Do najciekawszych zbiorów biblioteki należy rękopis pergaminowy z klasztoru cystersów z XIII w., list króla Zygmunta Augusta do kanclerza wielkiego litewskiego Mikołaja Radziwiłła z XVI w. oraz jedyny zachowany na świecie egzemplarz kancjonału husyckiego z XVI w.
Obecnie Biblioteka Raczyńskich gromadzi publikacje i czasopisma z dziedzin humanistycznych, politologii, nauk ekonomicznych, zbiory literatury polskiej i obcej, książki dziecięce oraz zbiory muzyczne. Na koniec 2008 r. księgozbiór liczył 1,5 mln woluminów, zgromadzonych w gmachu przy pl. Wolności oraz filiach.
Od 1985 r. przy bibliotece działa Ośrodek Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego, który gromadzi rękopisy, archiwa, korespondencję oraz pamiątki związane z twórcami z Wielkopolski. W zbiorach znajdują się materiały związane m.in. ze Stanisławem Barańczakiem, Wojciechem Bąkiem, Kazimierą Iłłakowiczówną, Marią Wicherkiewiczową oraz Archiwum Związku Literatów Polskich w Poznaniu.
Biblioteka prowadzi trzy muzea - pracownie literackie: Henryka Sienkiewicza, założone w 1978 r. dzięki zbiorom prywatnym Ignacego Mosia; Kazimiery Iłłakowiczówny, powstałe w 1984 r. w mieszkaniu poetki oraz Ignacego Kraszewskiego, które powstało także dzięki darowi prywatnego kolekcjonera.
Do 2012 r. powstanie nowy gmach Biblioteki Raczyńskich, w którym znajdzie się czytelnia, magazyn dla zbiorów oraz sale komputerowe. Inwestycja zostanie sfinansowana ze środków unijnych oraz budżetu Miasta Poznania.
Edward hrabia Raczyński był jednym z najbogatszych ziemian w Wielkopolsce, działaczem politycznym i społecznym, mecenasem nauki i sztuki. Służył w armii napoleońskiej i w wojsku Księstwa Warszawskiego, był posłem na sejm warszawski oraz na sejm prowincjonalny w Poznaniu. W swym majątku w Rogalinie zgromadził kolekcję dzieł sztuki i bardzo bogaty księgozbiór. Założył szkołę rolniczą w Jeżewie w pobliżu Śremu. Wspierał finansowo pisarzy i uczonych, m.in. A. Mickiewicza i B. Trentowskiego. Wydawał źródła i dzieła historyczne, był także pionierem literatury krajoznawczej. Biblioteka to nie jedyny dar hrabiego Raczyńskiego dla Poznania. Ufundował on także pierwszy wodociąg miejski, gazowe oświetlenie ulic, pomnik Higiei, był inicjatorem i głównym sponsorem budowy Złotej Kaplicy w katedrze poznańskiej, dla której ufundował pomniki księcia Mieszka I i króla Władysława Chrobrego.