Pierwsza linia kolejowa otwarta została 10 sierpnia 1848 roku na trasie Poznań - Starograd - Szczecin, mimo że koła polskie zabiegały o realizację połączenia Poznań - Warszawa
Poparcie kół rządowych uzyskała jednak koncepcja, dzięki której możliwe było bezpośrednie połączenie z Berlinem. Pierwsza wycieczka poznaniaków do Szczecina miała jednak dość niefortunny skutek, gdyż przywieziono z niej zakaźną chorobę. W 1880 roku Poznań posiadał już połączenia kolejowe z wszystkimi większymi ośrodkami zaboru austriackiego i rosyjskiego, z wyjątkiem Warszawy. Uzyskał je dopiero w 1906 r. i odtąd stolica Wielkopolski stała się istotnym węzłem komunikacyjnym, skupiającym 6 linii kolejowych. Po odzyskaniu niepodległości, zgodnie z traktatem wersalskim, ocalały tabor kolejowy przekazano Polakom. Przed poznaniakami stanęło zadanie odbudowy i uzupełnienia majątku kolejowego. Dodatkową przeszkodą był brak ujednoliconego systemu organizacyjnego PKP w młodym państwie praktycznie aż do początku lat 30. Poznań jednak szybko odbudowywał swoją infrastrukturę kolejową. W okresie międzywojennym oprócz reprezentacyjnych dworców: Głównego i Zachodniego, zbudowanego specjalnie na PeWuKę, dysponował jeszcze czterema, w tym o znaczeniu lokalnym: Poznań - Wschód dla Głównej, Poznań - Tama Garbarska dla północnej części śródmieścia, Poznań - Starołęka i Poznań - Łazarz dla Górczyna.