Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Oaza Dachla (arab. "wewnętrzna") jest jedną z Herodotowych Wysp Błogosławionych, czyli pięciu enklaw wody, roślinności i życia znajdujących się na będącej częścią Sahary Pustyni Zachodniej. Znajdująca się około 600 km w linii prostej od Kairu oaza jest liczącym ponad 100 km długości konglomeratem małych wiosek i miasteczek zamieszkałych przez niemal 80 tysięcy ludzi, zróżnicowanych etnicznie i mówiących wieloma dialektami. Wokół oazy rozciąga się ukształtowana jak piaskowy labirynt pustynia. Na jej skałach zamieszkujące 7500-6000 lat temu oazę społeczności, określane mianem kultury Beshendi, umieściły petroglify, czyli naskalne wizualizacje najróżniejszych zwierząt oraz kobiecokształtnych bóstw. Obok potężnych słoni, wdzięcznych gazel, napuszonych strusi oraz złapanych na lasso żyraf ryty przedstawiają także sylwetki kobiet. Postacie te mają słabo wykształcone górne części ciała, szczątkowe ręce oraz bardzo rozwinięte "gruszkowate", podkreślające płodność, dolne partie ciała. Kobiety przedstawione są albo w tańcu, albo podczas prowadzenia zdecydowanie mniejszych od nich żyraf. Zarówno ta dysproporcja, jak i fakt, że petroglify z sylwetkami kobiet odnajdywane są w szczególnie eksponowanych miejscach, np. na szczytach wzgórz, stanowią poświadczenie hipotezy, iż naskalne postacie kobiet z oazy Dachla ucieleśniają żeńskie bóstwa, w które wierzyły pierwotne społeczeństwa zamieszkujące badany teren.
Badaniem sztuki naskalnej w oazie Dachla zajmowali się przez wiele lat tylko nieliczni. Do najważniejszych z nich należeli: egipski podróżnik Hussanein Bey, węgierski hrabia Ladislaus de Almasy oraz niemiecki historyk sztuki, etnograf i filolog Hans Winkler. Kompleksowe badania petroglifów tego niezwykłego rejonu rozpoczęły się dopiero w 1985 r., kiedy to w ramach międzynarodowej interdyscyplinarnej misji Dakhleh Oasis Project, prowadzonej od 1977 r. przez dr. Anthony"ego Millsa, utworzono poświęcony analizie sztuki naskalnej projekt Petroglyph Unit. W 1986 r. do projektu zaproszono specjalistę od saharyjskiej sztuki naskalnej - profesora Lecha Krzyżaniaka z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Obecnie Petroglyph Unit działa jako połączony projekt poznańskiego Muzeum Archeologicznego oraz Poznańskiego Oddziału Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Koordynuje nim Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze. Głównym celem projektu jest odnalezienie klucza do odczytania petroglifów i zrozumienia zakodowanego w nich prehistorycznego świata.
Ostatnie badania prowadzone w ramach projektu Petroglyph Unit poświęcone były szczegółowemu udokumentowaniu petroglifów znalezionych w wąwozie Painted Wadi, znajdującym się w centralnej części oazy. Dokumentację sporządzano w formie rysunków, fotografii i foliowych kopii naskalnych rytów. Zimą 2008/2009 r. archeolodzy zamierzają kontynuować dokumentowanie skupień odkrytych dotychczas rytów. Ponadto, w celu wyboru miejsca, które w przyszłości zostanie poddane szczegółowej dokumentacji, chcą przeprowadzić rekonesans jeszcze nierozpoznanych pod względem sztuki naskalnej obszarów oazy Dachla.