W 2009 r. franciszkanie na całym świecie obchodzą jubileusz 800-lecia swoich początków.
W 1209 r. św. Franciszek z Asyżu otrzymał od papieża Innocentego III ustne zatwierdzenie Reguły zakonnej, czyli ujętego w punkty sposobu życia. Reguła ta, zatwierdzona ostatecznie 29 listopada 1223 r. przez papieża Honoriusza III, w niezmienionej formie obowiązuje do dzisiaj.
Światowe obchody 800-lecia charyzmatu franciszkańskiego obchodzone były w kwietniu tego roku w Asyżu i Rzymie. Uroczystości rocznicowe w Polsce, zaplanowane na pierwsze dni października, odbędą się w Krakowie. Honorowy patronat objęli nad nimi JE kardynał Stanisław Dziwisz - Abp Metropolita Krakowski, Marek Nawara - Marszałek Województwa Małopolskiego oraz Jacek Majchrowski - Prezydent Miasta Krakowa.
Obchody jubileuszu są wspólną inicjatywą 3 gałęzi I Zakonu św. Franciszka - Zakonu Braci Mniejszych, Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych i Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Głównym zamiarem organizatorów jest dotarcie do jak największej liczby osób z przesłaniem Ewangelii jako nieprzemijającej i aktualnej drogi życia danej człowiekowi przez Boga.
Święty Franciszek z Asyżu żył w latach 1181/2-1226. Pierwszą połowę życia spędził beztrosko. Dopiero w 19. roku życia przeszedł wewnętrzne nawrócenie i podjął decyzję o życiu wg Ewangelii. Poświęcił się głoszeniu pokuty i pokoju, utworzył Zakon Braci Mniejszych. W 1209 r. uzyskał ustną aprobatę papieża Innocentego III dla sposobu życia jego braterstwa. W 1223 r. ułożył ostateczną wersję Reguły dla zakonników, którą 29 listopada zatwierdził papież Honoriusz III. W 1224 r. Franciszek został naznaczony stygmatami. W 1225 r. schorowany przebywał u sióstr klarysek, a następnie w Sienie, gdzie leczono go ze ślepoty. Lekarze okazali się bezradni i Franciszek wrócił do Asyżu. Zmarł 3 października 1226 r. 16 lipca 1228 r. papież Grzegorz IX ogłosił go świętym Kościoła rzymskokatolickiego.
W pierwszym okresie po śmierci Franciszka powstał głęboki podział w zakonie między tymi, którzy byli najbliżsi założycielowi i zachowali pierwotny entuzjazm, a tymi, którzy stanowili większość zakonu i odpowiadali na potrzeby Kościoła.
U schyłku XIII w. w łonie zakonu, liczącego przeszło 30 tys. franciszkanów, rozwinął się ruch tzw. spirytuałów. Wielu z nich w późniejszym czasie stworzyło linię tzw. obserwancji, którą św. Bernardyn ze Sieny, wikariusz generalny, wyniósł na szczyt skuteczności działań apostolskich.
W 1517 r. papież Leon X zwołał w Rzymie kapitułę wszystkich franciszkanów. Obserwanci otrzymali wówczas tytuł Braci Mniejszych Regularnej Obserwy i odebrali pieczęć zakonu. Zakon został rozbity na dwa autonomiczne ugrupowania: konwentualnych i obserwantów.
Obserwanci stworzyli nowe odłamy. Rodzina franciszkańska podzieliła się na reformatów, alkantarystów, rekolektów i braci "małej reformy".
Jednym z odłamów rodziny franciszkańskiej był odłam Mateusza z Bascio, który zapoczątkował tzw. kapucynów. Zezwolenie na ukonstytuowanie się w autonomiczną rodzinę franciszkańską otrzymali oni w 1528 r. od papieża Klemensa VII.
Podział na 3 rodziny pozostał po dzień dzisiejszy i obejmuje: Zakon Braci Mniejszych, Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych oraz Zakon Braci Mniejszych Kapucynów. Każdy posiada własną organizację i strukturę prawną, na czele każdego stoi generał. Zakony te uważają św. Franciszka za swojego założyciela i posługą się Regułą z 1223 r. Poza Polską istnieje jeszcze czwarta gałąź - Trzeci Zakon Regularny.
W Poznaniu funkcjonują 2 rodziny franciszkańskie - Bracia Mniejsi Konwentualni, których klasztor i kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego położone są na Górze Przemysła, oraz Bracia Mniejsi, nazywani w Polsce bernardynami, których klasztor i kościół p.w. św. Franciszka Serafickiego znajdują się przy ul. Garbary.